Chính sách áp dụng với cán bộ, công chức, viên chức, người lao động hợp đồng không xác định thời hạn và người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã, thôn, tổ dân phố thuộc diện tinh giản biên chế theo Nghị định 154/2025.
Theo đó, người lao động thuộc diện tinh giản sẽ được hưởng 2 khoản chính: trợ cấp một lần bằng 3 tháng lương hiện hưởng và tiếp tục được trả lương, bảo hiểm (xã hội, y tế, thất nghiệp) trong thời gian học nghề. Các khoản này thanh toán từ ngân sách chi thường xuyên hằng năm của cơ quan, đơn vị, bên cạnh phần kinh phí do Nhà nước bố trí riêng.
Với cán bộ, công chức và người lao động hợp đồng thuộc bộ, ngành, cơ quan Trung ương, ngân sách Trung ương đảm bảo kinh phí; với cơ quan, đơn vị do địa phương quản lý, kinh phí được tổng hợp vào nhu cầu cải cách tiền lương của địa phương.

Đối với viên chức và người lao động trong các đơn vị sự nghiệp công lập, việc chi trả tùy thuộc vào khả năng tự chủ tài chính của đơn vị. Đơn vị tự chủ sử dụng nguồn thu sự nghiệp để chi trả; nếu không đủ, có thể dùng quỹ nội bộ (phát triển sự nghiệp, bổ sung thu nhập, khen thưởng, phúc lợi) và nguồn cải cách tiền lương còn dư. Với đơn vị được Nhà nước hỗ trợ chi thường xuyên, ngân sách sẽ chi trả các chế độ tinh giản.
Năm 2025 – năm đầu thực hiện Nghị định 154, nếu chưa kịp cấp bổ sung kinh phí, các cơ quan, đơn vị sẽ dùng dự toán được giao để chi trả cho người tinh giản. Theo số liệu đến cuối năm 2023, cả nước có 47.596 đơn vị sự nghiệp công lập. Mục tiêu đến năm 2025 giảm tối thiểu bình quân 10% so với năm 2021.
Song song với tinh giản biên chế, nhiều ý kiến đề xuất hỗ trợ người lao động đi làm xa do sắp xếp tổ chức bộ máy. Bộ Tài chính dự kiến hỗ trợ thêm chi phí di chuyển, thuê chỗ ở cho công chức, người lao động ngành Tài chính phải làm việc xa nhà. Mức hỗ trợ cần thống nhất, công bằng trên phạm vi cả nước, mang tính động viên, giữ chân người lao động.
Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Tâm cho biết chính sách hỗ trợ này cần thiết, thể hiện trách nhiệm bảo vệ quyền lợi chính đáng của cán bộ, đồng thời khuyến khích tinh thần gắn bó, cống hiến. Trước đó, một số địa phương đã xây dựng cơ chế riêng. TP Cần Thơ dự kiến hỗ trợ cán bộ từ Hậu Giang, Sóc Trăng cũ lên làm việc với mức 4 triệu đồng/người/tháng, trong 2 năm, tổng kinh phí hơn 111 tỷ đồng/năm.
TPHCM cũng dự thảo hỗ trợ tiền thuê nhà cho cán bộ, công chức, viên chức bị tác động bởi sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh, mức 4,8 – 10,4 triệu đồng/người/tháng tùy chức vụ.
Một nguyên lãnh đạo Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội cho rằng chính sách hỗ trợ người lao động cần xuyên suốt, cơ quan xây dựng dự thảo nên tập hợp vướng mắc thực tế để có giải pháp phù hợp.
Như vậy, Bộ Tài chính đề xuất khoản chi cho người lao động bị tinh giản (trợ cấp 3 tháng lương và hỗ trợ học nghề) sẽ được thanh toán từ ngân sách chi thường xuyên. Với đơn vị sự nghiệp công lập, chi trả phụ thuộc vào khả năng tự chủ và các nguồn quỹ nội bộ, bảo đảm người lao động được hỗ trợ đầy đủ khi sắp xếp, tinh gọn bộ máy.