Trà không chỉ là thói quen thưởng thức của người Việt Nam và người châu Á, mà còn là một “lá chắn thầm lặng” giúp cơ thể chống lại những tác nhân gây hại từ môi trường.
Trong trà đen hay còn gọi là hồng trà, hai hoạt chất nổi bật là theaflavin và thearubigin có khả năng chống oxy hóa rất mạnh, giúp cơ thể giảm thiểu tác hại của các kim loại nặng như chì, thủy ngân, asen, cadimi gây ra.
Tác hại của kim loại nặng
Trương Gia Minh, bác sĩ của Bệnh viện Đại học Y Đài Bắc (Đài Loan, Trung Quốc) cho biết, kim loại nặng có thể xâm nhập cơ thể qua không khí ô nhiễm, nguồn nước, thực phẩm (như cá biển nước sâu) hoặc từ đường ống cũ, khí thải công nghiệp.
Khi tích tụ lâu dài trong cơ thể, chúng sẽ làm tăng stress oxy hóa, gây tổn thương tế bào, gây hại cho tim mạch, não bộ, làm tăng nguy cơ ung thư và thoái hóa thần kinh.
Trà đen giúp cơ thể “giải độc”
Trà đen, hay còn gọi là hồng trà không chỉ là thức uống quen thuộc mà còn được xem như một “người bạn giải độc” cho cơ thể. Trong đó, theaflavin, dù chỉ chiếm khoảng 2–6% khối lượng khô, nhưng lại giữ vai trò “linh hồn”, với khả năng bắt giữ ion kim loại, giảm sự hình thành gốc tự do và ngăn chặn quá trình peroxy hóa lipid. Nhiều nghiên cứu cho thấy sức mạnh chống oxy hóa của theaflavin thậm chí còn vượt trội hơn cả vitamin C, vitamin E và glutathione.
Bên cạnh đó, thearubigin chỉ chiếm khoảng 12–16%, nó không chỉ tạo nên sắc đỏ nâu đặc trưng của trà đen hay còn gọi là hồng trà, mà còn có khả năng chọn lọc tiêu diệt tế bào ung thư, giảm tổn thương do stress oxy hóa mà không làm hại tế bào bình thường.
Khi kết hợp, hai hợp chất này trở thành một “cặp đôi bảo vệ” hoàn hảo: vừa dọn sạch gốc tự do, vừa giảm gánh nặng oxy hóa do kim loại nặng gây ra, từ đó hỗ trợ cơ thể duy trì sức khỏe bền vững.
Trà đen hỗ trợ chống viêm, tăng cường sức khỏe
Bác sĩ Trương Gia Minh nói, các nghiên cứu cho thấy, mặc dù các polyphenol trong trà đen hấp thu không cao, nhưng lợi khuẩn đường ruột sẽ phân giải chúng thành những phân tử nhỏ, dễ hấp thu hơn, vẫn giữ nguyên hiệu quả chống viêm, chống oxy hóa, tăng cường sức khỏe.
Vì vậy, để tăng hiệu quả, nên kết hợp uống trà đen với chế độ ăn giàu chất xơ, rau củ, yến mạch, hoặc thực phẩm lên men (như miso, kim chi), hiệu quả này càng rõ rệt hơn.
Bằng chứng thí nghiệm khoa học
- Thí nghiệm trên tế bào cho thấy chỉ cần 10–80 µg/ml polyphenol trà đen đã giúp tăng khả năng sống sót của tế bào tiếp xúc với chì hoặc cadimi.
- Polyphenol trong trà đen giúp tế bào tăng sức chống chịu trước kim loại nặng, đồng thời giảm tổn thương DNA và hạn chế peroxy hóa lipid.
- Trên động vật, việc cho chuột uống chiết xuất trà đen liên tục 6 ngày giúp giảm hẳn tổn thương nhiễm sắc thể do asen và crom gây ra.
Cách uống trà đen có lợi cho sức khỏe
Bác sĩ Trương Gia Minh cho biết, uống trà mỗi ngày có thể bổ sung một lớp bảo vệ tự nhiên.
- Nên uống 1–2 ly trà đen mỗi ngày, không cho đường.
- Thay thế dần nước ngọt, trà sữa hoặc cà phê quá liều bằng trà đen.
- Sử dụng nguồn nước sạch, hạn chế ăn cá biển chứa nhiều thủy ngân, giữ đường ruột khỏe mạnh để tối ưu hóa tác dụng.
Bác sĩ Trương Gia Minh nói, uống trà đen đều đặn không tạo ra thay đổi tức thì, nhưng nó sẽ như một khoản “tích lũy sức khỏe” lâu dài, âm thầm giảm stress oxy hóa, bảo vệ tim mạch, tế bào thần kinh, nâng cao sức đề kháng và giảm nguy cơ bệnh mạn tính.
