Tin tứcNgày 10/7, Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố áp mức thuế 35% đối với hàng hóa nhập khẩu từ Canada, bất chấp việc Ottawa đã đưa ra nhiều động thái nhượng bộ, trong đó có việc tạm ngừng kế hoạch áp thuế dịch vụ kỹ thuật số với các tập đoàn công nghệ Mỹ.
Trong bài phát biểu tại Nhà Trắng và đăng tải trên mạng xã hội Truth Social, ông Trump cho biết, quyết định áp thuế cao với hàng hóa Canada xuất phát từ việc nước này chưa hợp tác chặt chẽ trong vấn đề kiểm soát buôn lậu fentanyl — loại ma túy tổng hợp đang khiến Mỹ phải đối mặt với khủng hoảng nghiện ngập nghiêm trọng.
“Thay vì hợp tác với chúng tôi, Canada lại chọn cách đáp trả bằng các chính sách thuế quan,” ông Trump nói. Nhà lãnh đạo Mỹ đồng thời cảnh báo nếu Ottawa có bất kỳ động thái tăng thuế trả đũa nào, mức thuế nhập khẩu hiện tại sẽ còn bị nâng cao hơn nữa. “Nếu họ tăng thuế, chúng tôi sẽ cộng thêm vào mức 35% hiện hành,” ông nhấn mạnh.
Hiện tại, nhiều mặt hàng nhập khẩu từ Canada vốn đã phải chịu thuế suất 25% từ đầu năm nay. Washington cáo buộc Ottawa vi phạm cam kết trong Hiệp định Thương mại Mỹ - Mexico - Canada (USMCA) và tiếp tay cho các hoạt động buôn lậu fentanyl vào Mỹ.
Trước khi ông Trump ban hành quyết định mới, hai nước từng đạt thỏa thuận tạm thời vào cuối tháng 6 về việc nối lại đàm phán thương mại, dự kiến kéo dài đến ngày 21/7. Canada cũng đồng ý tạm ngừng kế hoạch áp thuế dịch vụ kỹ thuật số đối với các tập đoàn công nghệ lớn của Mỹ như Google, Apple và Amazon — một vấn đề nhạy cảm mà cả hai đảng ở Mỹ đều phản đối.
Dù vậy, Nhà Trắng vẫn quyết định giữ nguyên mức thuế cao với lý do Canada chưa có động thái cụ thể và tích cực hơn trong việc giải quyết vấn đề buôn lậu fentanyl.
Một quan chức ngoại giao Canada tiết lộ với báo chí nước này rằng việc hoãn áp thuế dịch vụ số được xem là “một cái giá chấp nhận được” để mở đường cho việc giảm căng thẳng thương mại với Mỹ. Tuy nhiên, phía Mỹ vẫn giữ lập trường cứng rắn, nhấn mạnh mục tiêu kiểm soát ma túy nhập lậu phải là ưu tiên hàng đầu trong hợp tác song phương.
Thuế dịch vụ kỹ thuật số là một trong những điểm nóng trong các cuộc đàm phán thương mại giữa Mỹ với nhiều quốc gia, không riêng Canada. Chính phủ Mỹ lâu nay cho rằng loại thuế này nhắm không công bằng vào các tập đoàn công nghệ của họ, khi đánh thuế trên doanh thu từ quảng cáo trực tuyến, bán dữ liệu người dùng và dịch vụ kỹ thuật số, kể cả khi công ty không đặt trụ sở tại nước áp thuế.
Tại Mỹ, cả hai đảng Cộng hòa và Dân chủ đều phản đối mạnh mẽ những sắc thuế dạng này. Vì vậy, bất cứ quốc gia nào duy trì hoặc áp dụng mới loại thuế này đều vấp phải sự đáp trả cứng rắn từ Washington.
Theo các chuyên gia thương mại, nếu Canada tiếp tục duy trì quan điểm chưa rõ ràng về các vấn đề mà Mỹ yêu cầu, nguy cơ căng thẳng giữa hai nước — vốn là đối tác thương mại lớn nhất của nhau — sẽ còn leo thang. Một số chuyên gia nhận định, việc áp thuế cao lúc này cũng là động thái cho thấy ông Trump muốn giữ vị thế cứng rắn trước kỳ bầu cử tổng thống sắp tới.
Với những tuyên bố mới, tương lai các cuộc đàm phán thương mại Mỹ - Canada đang đứng trước nhiều thách thức, dù hai nước vốn có truyền thống quan hệ kinh tế song phương gắn bó chặt chẽ trong nhiều thập kỷ qua.
