Tin tứcNgười nước ngoài trở thành tâm điểm trong chính trị Nhật Bản kể từ cuộc bầu cử Thượng viện hồi tháng 7/2025. Đảng Tham chính giành nhiều phiếu nhờ khẩu hiệu “Người Nhật trước tiên”, phản đối tiếp nhận quá mức lao động ngoại quốc. Điều này tạo sức ép buộc LDP vốn lo ngại mất lực lượng ủng hộ truyền thống phải nhấn mạnh khẩu hiệu “Không còn người nước ngoài bất hợp pháp.”
Trong cuộc tranh cử lãnh đạo lần này, các ứng cử viên liên tục đưa chính sách người nước ngoài thành điểm nhấn chính trị.
Cựu Bộ trưởng Kinh tế Takuyuki Kobayashi khẳng định: “Phải siết chặt chính sách đối với người nước ngoài.”
Cựu Tổng Thư ký Toshimitsu Motegi nhấn mạnh: “Người nước ngoài không tuân thủ pháp luật phải bị xử lý nghiêm khắc.”
Chánh Văn phòng Nội các Hayashi Yoshimasa thì cho rằng cần kiểm soát tổng số người được tiếp nhận, chỉ cho phép số lượng thật sự cần thiết.
Trước áp lực dư luận, Chính phủ Nhật Bản lập “Trụ sở chỉ huy” chính sách người nước ngoài trực thuộc Văn phòng Nội các với khoảng 80 nhân viên kiêm nhiệm từ nhiều bộ ngành. Giới chuyên gia đánh giá đây mới chỉ là giải pháp tình thế, thiếu tầm nhìn dài hạn.
Một quan chức cấp cao Cục Quản lý Xuất nhập cảnh thừa nhận: “Muốn có chiến lược hiệu quả, phải huy động nhiều bộ ngành cùng tham gia để tránh chồng chéo và xung đột chính sách.”
Báo cáo của Bộ Tư pháp tháng 8/2025 cũng chỉ ra rằng chính sách tiếp nhận người nước ngoài từ trước đến nay chỉ mang tính ứng phó ngắn hạn, chưa bao giờ được xây dựng trên một nền tảng chiến lược quốc gia.
Đến cuối năm 2024, Nhật Bản ghi nhận gần 3,8 triệu người nước ngoài cư trú, mức cao kỷ lục, chiếm khoảng 3% dân số cả nước. Đặc biệt, tại một số địa phương, tỷ lệ này đã vượt 10% dân số cho thấy sự hiện diện ngày càng rõ rệt của cộng đồng quốc tế.
Nền kinh tế Nhật Bản lại đối diện tình trạng già hóa dân số và thiếu hụt lao động trầm trọng, đặc biệt trong các ngành dịch vụ, xây dựng và chăm sóc y tế. Điều này khiến việc siết chặt người nước ngoài phải đi kèm với một chiến lược chung sống bền vững nếu không Nhật Bản sẽ gặp khó trong việc duy trì tăng trưởng.
Nếu đắc cử, tân Chủ tịch LDP đồng thời gần như chắc chắn sẽ trở thành Thủ tướng Nhật Bản được kỳ vọng sẽ lãnh đạo việc xây dựng một chiến lược quốc gia về tiếp nhận và quản lý người nước ngoài trong trung và dài hạn.
Chiến lược này cần cân bằng ba yếu tố: Đảm bảo an ninh, trật tự xã hội; đáp ứng nhu cầu lao động cho nền kinh tế; tạo môi trường hòa nhập và chung sống lâu dài cho cộng đồng quốc tế.
