Quyết định này được Nhà Trắng lý giải nhằm “bảo vệ các nhà sản xuất Mỹ trước cạnh tranh không công bằng” và gắn với lý do an ninh quốc gia.
Lệnh áp thuế bao trùm nhiều dòng xe chuyên dụng, từ xe giao hàng, xe chở rác, xe buýt, xe đầu kéo đến các loại xe hạng nặng khác.
Theo các thỏa thuận thương mại với Nhật Bản và Liên minh châu Âu, Mỹ áp mức thuế khoảng 15% đối với xe tải cỡ nhỏ nhưng chưa từng có khung thuế cụ thể cho xe hạng nặng. Động thái mới này vì thế được xem là bước chuyển mạnh mẽ, tác động trực tiếp đến chuỗi cung ứng toàn cầu trong lĩnh vực xe tải.
Chính quyền Trump cho phép khấu trừ giá trị linh kiện sản xuất tại Mỹ đối với các xe tải nhẹ lắp ráp ở Canada và Mexico nhằm khuyến khích việc sử dụng linh kiện nội địa.

Phòng Thương mại Mỹ đã lên tiếng kêu gọi chính quyền không triển khai chính sách thuế mới. Theo cơ quan này, các nguồn nhập khẩu xe tải chủ yếu đến từ Mexico, Canada, Nhật Bản, Đức và Phần Lan đều là đồng minh hoặc đối tác kinh tế thân cận. Họ cho rằng việc gắn lý do “an ninh quốc gia” để áp thuế là chưa thuyết phục và có nguy cơ tạo ra phản ứng ngược trong quan hệ thương mại.
Mexico quốc gia xuất khẩu xe tải hạng trung và hạng nặng lớn nhất vào Mỹ chính thức phản đối. Chính phủ nước này khẳng định trung bình 50% linh kiện trên xe tải xuất khẩu sang Mỹ có nguồn gốc từ Mỹ, bao gồm cả động cơ diesel nên mức thuế mới sẽ gây thiệt hại cho cả doanh nghiệp Mỹ.
Một nghiên cứu công bố đầu năm nay cho biết lượng xe tải hạng trung và hạng nặng Mỹ nhập từ Mexico đã tăng gấp ba lần kể từ 2019, đạt khoảng 340.000 chiếc.
Theo Hiệp định Thương mại tự do Bắc Mỹ (USMCA), các xe tải loại này được miễn thuế nếu ít nhất 64% giá trị đến từ Bắc Mỹ. Điều này có nghĩa là phần lớn xe Mexico xuất sang Mỹ vốn đã tuân thủ tiêu chí nội khối.
Mức thuế mới 25% có thể làm thay đổi cuộc chơi, buộc các nhà sản xuất phải tái cơ cấu chuỗi cung ứng, tăng tỷ lệ nội địa hóa hoặc đối mặt với giá bán cao hơn khi vào thị trường Mỹ.