Tin tứcNgày 18/7, cơ quan chức năng tỉnh Lào Cai cho biết xã Mường Khương vừa ghi nhận một trường hợp tử vong do ngộ độc sau khi ăn một loại côn trùng giống sâu ban miêu bắt trên nương ngô.
Nạn nhân là ông L.V.Ch. (dân tộc Nùng, trú tại thôn Cốc Chứ, xã Mường Khương). Theo lời kể của vợ nạn nhân, sáng 9/7, trong lúc làm nương, ông Ch. phát hiện nhiều con côn trùng trên cây rau bí trồng xen với ngô và cho rằng có thể ăn được. Ông bắt khoảng 20 con, mang về rửa sạch, rang với mỡ và muối để ăn trưa.
Ngay sau khi ăn, ông Ch. có biểu hiện buồn nôn, nôn nhiều lần, đau bụng, tức ngực, khó thở và đi ngoài liên tục. Đến khoảng 15h cùng ngày, ông được đưa vào Bệnh viện Đa khoa khu vực Mường Khương điều trị trong tình trạng suy hô hấp, nước tiểu có máu, miệng tê đỏ và toàn thân tê mỏi. Rạng sáng 11/7, ông Ch. trở nặng và được chuyển lên Bệnh viện Đa khoa số 2 tỉnh Lào Cai, nhưng đã tử vong trên đường đi.
Trước đó, vào tháng 5/2025, Lào Cai cũng ghi nhận một trường hợp ngộ độc sâu ban miêu gây suy thận và tiêu cơ vân, phải nhập viện cấp cứu.
Theo các nhà khoa học, sâu ban miêu (tên khoa học Cantharis vesicatoria) là một trong những loại côn trùng cực độc, thường sống trên cây đậu, phân bố nhiều ở vùng đồng ruộng và rừng núi. Loài sâu này có hình dạng đặc trưng: thân dài 15–20mm, màu xanh lục ánh kim hoặc vàng, cánh đen có đốm vàng hoặc đỏ. Chúng dễ bị nhầm với các loại côn trùng khác như bọ xít hoặc các sâu không độc khác.
Chất gây độc chính trong sâu ban miêu là cantharidin – một chất có độc tính cao, đặc biệt nguy hiểm khi tiếp xúc với da hoặc niêm mạc. Chỉ cần 0,03g sâu ban miêu cho một lần ăn phải hay liều 0,06g bột sâu ban miêu trong 24 giờ, hoặc 0,2mg chất cantharidin trong 24 giờ đủ để dẫn đến tử vong. Sau khi tiếp xúc hoặc ăn nhầm, chất độc gây tổn thương niêm mạc, bỏng hóa chất, nổi bọng nước, viêm dạ dày ruột, xuất huyết tiêu hóa và dẫn đến suy đa cơ quan.
Các triệu chứng thường gặp sau khi ăn sâu ban miêu bao gồm: buồn nôn, đau bụng, tiêu chảy, tê bì mặt và lưỡi, yếu cơ tứ chi, đái ra máu. Trong hầu hết các ca ngộ độc được ghi nhận trong những năm gần đây, tỉ lệ tử vong rất cao do không có phác đồ điều trị đặc hiệu.
Cảnh báo từ chuyên gia
Giáo sư, Tiến sĩ khoa học Vũ Quang Côn cảnh báo, tuyệt đối không sử dụng sâu ban miêu làm thực phẩm hoặc dùng trong các bài thuốc dân gian. Dù chế biến bằng bất kỳ cách nào, độc tính của sâu ban miêu vẫn không bị loại bỏ hoàn toàn.
Khuyến cáo phòng tránh ngộ độc sâu ban miêu
Cơ quan chức năng khuyến cáo người dân:
Không ăn các loại côn trùng lạ, đặc biệt nếu không chắc chắn về độ an toàn.
Kiểm tra kỹ rau củ trước khi chế biến, tránh lẫn sâu ban miêu.
Cẩn trọng khi sử dụng thuốc đông y, tránh các bài thuốc không rõ nguồn gốc có chứa thành phần từ sâu ban miêu.
Khi làm việc ngoài đồng ruộng, cần đeo găng tay, kính, mặc quần áo bảo hộ để tránh tiếp xúc với côn trùng độc.
Nếu nghi ngờ ngộ độc sâu ban miêu, cần đến cơ sở y tế ngay để được cấp cứu kịp thời.
Các chuyên gia khẳng định, ngộ độc sâu ban miêu tuy hiếm gặp nhưng cực kỳ nguy hiểm và có thể gây tử vong nhanh chóng nếu không được xử lý đúng cách.
