Mỗi năm, Vương quốc Anh ghi nhận hơn 3.000 ca mắc u nguyên bào thần kinh đệm (glioblastoma), trong đó một nửa số bệnh nhân tử vong trong vòng 15 tháng kể từ khi được chẩn đoán, dù đã trải qua phẫu thuật, xạ trị và hóa trị chuyên sâu.
Các nhà khoa học tại Đại học Aberdeen (Scotland) và Dịch vụ Y tế Quốc gia Grampian (NHS Grampian) đã nhận được khoản tài trợ khoảng 470.300 USD từ Chính phủ Scotland để triển khai nghiên cứu công nghệ chụp ảnh chu kỳ trường từ (FCI), một kỹ thuật mới phát triển từ chụp cộng hưởng từ (MRI), nhằm theo dõi sự tiến triển của ung thư não thông qua những hình ảnh chưa từng được quan sát trước đây.
Khác với phương pháp MRI truyền thống, FCI có khả năng hoạt động ở mức từ trường thấp và cực thấp, cho phép quan sát các cơ quan bị ảnh hưởng bởi bệnh một cách chi tiết hơn.

Máy quét hình ảnh chu kỳ trường từ (FCI). - Ảnh: Sky News.
Công nghệ này cũng có thể thay đổi cường độ từ trường trong quá trình quét, tương đương với việc kết hợp nhiều máy MRI trong một, nhờ đó thu thập được lượng thông tin lớn hơn về các mô trong cơ thể.
Đặc biệt, FCI có thể phát hiện khối u mà không cần tiêm chất tương phản – yếu tố có nguy cơ gây tổn thương thận và phản ứng dị ứng ở một số bệnh nhân.
Các nhà nghiên cứu dự kiến tiến hành quét FCI cho bệnh nhân glioblastoma đang điều trị hóa trị sau phẫu thuật và xạ hóa trị, nhằm khả năng phân biệt của công nghệ này giữa khối u phát triển thực sự và hiện tượng “giả tiến triển” – tình trạng mô não bị tổn thương giống như khối u nhưng không phải ung thư.
Nếu khả năng này được xác nhận, FCI sẽ góp phần nâng cao hiệu quả điều trị và cải thiện chất lượng cuộc sống cho bệnh nhân.
Giáo sư Anne Kiltie, Chủ tịch Tổ chức Friends of ANCHOR thuộc Đại học Aberdeen, trưởng nhóm nghiên cứu, cho biết, nhóm nghiên cứu đã có bằng chứng cho thấy FCI hiệu quả trong việc phát hiện khối u ở mô vú và tổn thương não sau đột quỵ – một nền tảng quan trọng để mở rộng ứng dụng sang chẩn đoán u não.
Theo bà Kiltie, việc ứng dụng công nghệ này trong điều trị cho bệnh nhân glioblastoma có thể cung cấp hình ảnh chính xác hơn về hoạt động của các mô trong não, giúp phát hiện sớm khối u đang tiến triển và điều chỉnh phác đồ hóa trị phù hợp, nâng cao hiệu quả điều trị.
Một lợi ích quan trọng khác của FCI là khả năng phân biệt hiện tượng “giả tiến triển", giúp bác sĩ tránh việc dừng hóa trị hiệu quả một cách quá sớm, từ đó cải thiện tiên lượng và kéo dài thời gian sống cho bệnh nhân.
Việc chẩn đoán chính xác cũng giúp giảm lo âu cho bệnh nhân và người thân của họ, nâng cao chất lượng cuộc sống, đồng thời còn là nền tảng quan trọng để đánh giá các phương pháp điều trị mới, khi các lựa chọn điều trị cho glioblastoma hiện còn rất hạn chế.
Bà Kiltie khẳng định, nghiên cứu này và các công trình liên quan trong tương lai sẽ góp phần nâng cao chất lượng, hiệu quả và tính kinh tế trong điều trị glioblastoma tại Scotland và các khu vực khác.