Tin tứcHướng tới mốc 80 năm Quốc khánh 2/9, các chương trình chào mừng được chuẩn bị rộng khắp. Lợi dụng bối cảnh này, các đối tượng đã tạo lập nhiều tài khoản, fanpage mạo danh cơ quan, tổ chức uy tín — thậm chí có trường hợp hiển thị “tích xanh” — để đăng tải thông tin sự kiện mừng 2/9 và lôi kéo người dùng tham gia. Các thông điệp thường xoay quanh “giải chạy chào mừng”, “bạc thỏi khắc hình kỷ niệm”, “hành trình xanh”.
Theo nội dung cảnh báo từ cơ quan chức năng, các trang mạo danh yêu cầu người liên hệ cung cấp thông tin cá nhân qua tin nhắn hoặc biểu mẫu có sẵn; tiếp đó yêu cầu chuyển “tiền đặt cọc”, “tạm ứng phí tham gia”, hoặc thanh toán toàn bộ chi phí. Khi nạn nhân chuyển tiền, chúng báo “lỗi giao dịch”, “sai cú pháp nạp”, “tiền bị khóa” rồi thúc ép chuyển thêm với hứa hẹn hoàn trả sau.
Một biến thể khác là dẫn dụ người dùng tham gia chương trình trực tuyến/làm “nhiệm vụ” hay chơi trò chơi online, nạp tiền từ nhỏ đến lớn để “mở thưởng”, kéo dài đến khi nạn nhân phát hiện hoặc không còn khả năng nạp thêm. Nội dung cảnh báo về các thủ đoạn này đã được cơ quan chức năng và báo chí chính thống đăng tải trong những ngày gần đây.
Với hành vi dùng mạng máy tính, mạng viễn thông hoặc phương tiện điện tử để chiếm đoạt tài sản, đối tượng có thể bị xử lý về tội “Sử dụng mạng máy tính, mạng viễn thông, phương tiện điện tử để chiếm đoạt tài sản” theo Điều 290 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017). Khung cơ bản quy định phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm; khung tăng nặng lên tới 7–15 năm, 12–20 năm tù tùy giá trị chiếm đoạt, tổ chức, tái phạm nguy hiểm…
Nhiều tổ chức, doanh nghiệp cũng bị mạo danh. Petrolimex khẳng định các trang Facebook rao “giải chạy” lấy danh nghĩa doanh nghiệp là giả, đồng thời cảnh báo thủ đoạn dụ người dùng đăng ký, cung cấp dữ liệu, chuyển tiền. Tại Hà Nội, Công an thành phố thông tin về fanpage giả mạo doanh nghiệp vàng bạc để bán “bạc thỏi kỷ niệm 80 năm Quốc khánh” nhằm chiếm đoạt tài sản.
Ngoài ra, tùy thủ đoạn và thiệt hại, hành vi còn có thể cấu thành tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” theo Điều 174 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017): người dùng thủ đoạn gian dối chiếm đoạt tài sản từ 2 triệu đồng trở lên (hoặc dưới mức này nhưng có tình tiết luật định) sẽ bị truy cứu; mức hình phạt cao nhất của tội danh này đến tù chung thân ở khung đặc biệt nghiêm trọng.
Về hành vi giả mạo trang thông tin điện tử của cơ quan, tổ chức, cá nhân, Điều 8 Luật An ninh mạng 2018 quy định rõ đây là hành vi bị nghiêm cấm; việc tạo lập fanpage/website mạo danh để phát tán thông tin, dụ dỗ giao dịch… là cơ sở để xử lý hành chính hoặc hình sự theo mức độ vi phạm và hậu quả.
Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (Bộ Công an) đã phát đi cảnh báo, lưu ý người dân về các chiêu trò mạo danh sự kiện lớn nhằm thu thập dữ liệu và chiếm đoạt tiền trước dịp 2/9. Nội dung cảnh báo nêu rõ dấu hiệu nhận biết: trang mới lập/đổi tên, quản trị viên ở nhiều quốc gia, yêu cầu đặt cọc/ứng trước, dẫn dụ nạp tiền nhiều lần.
