Vi nhựa – những hạt nhựa có kích thước siêu nhỏ, từ vài nanomet đến vài micromet – đã trở thành một trong những chất ô nhiễm môi trường phổ biến trong 50 năm qua. Chùng được hình thành trong quá trình công nghiệp hoặc khi rác thải nhựa bị phân hủy ngoài tự nhiên.
Nhiều nghiên cứu gần đây cảnh báo rằng, việc phơi nhiễm với vi nhựa, đặc biệt là khi các hạt này tích tụ trong cơ thể con người, có thể làm gia tăng nguy cơ đột quỵ và một số bệnh ung thư.
Trong nỗ lực tìm giải pháp loại bỏ vi nhựa khỏi môi trường cũng như cơ thể người, các nhà khoa học đã phát hiện các loại polymer tự nhiên tạo độ nhớt cho đậu bắp và kết cấu gel của cỏ cà ri có khả năng "bẫy" các hạt vi nhựa trong nước.

Chiết xuất từ đậu bắp và cỏ cà ri có thể loại bỏ từ 70% đến 90% lượng vi nhựa có trong mẫu nước trong vòng 1 giờ. - Ảnh: Getty Images.
Kết quả nghiên cứu, được công bố trên tạp chí ACS Omega, cho thấy chiết xuất từ 2 loại thực vật này có thể loại bỏ tới 90% vi nhựa trong nước biển, nước ngọt và nước ngầm.
Các nhà khoa học giải thích rằng, các polymer tự nhiên có trong đậu bắp, cỏ cà ri và me có khả năng bám vào các hạt vi nhựa, khiến chúng kết dính lại với nhau và chìm xuống đáy, từ đó dễ dàng loại bỏ ra khỏi nước.
Các nhà nghiên cứu cũng đã tối ưu hóa quy trình điều chế chiết xuất từ đậu bắp và cỏ cà ri. Họ cắt lát đậu bắp và ngâm vỏ của chúng vào nước, trong khi hạt cỏ cà ri được xay và pha trong nước, sau đó tách lấy phần dịch chiết và sấy khô thành bột.
Phân tích cho thấy, các chiết xuất này chứa hàm lượng cao polysaccharide – những chuỗi đường dài có khả năng kết dính với vi nhựa.
Các nhà khoa học cho biết, chỉ với 1 gram bột chiết xuất dạng bột này pha trong 1 lít nước đã có thể loại bỏ hiệu quả các hạt vi nhựa.
Nghiên cứu cho thấy, trong vòng 1 giờ, loại chiết xuất này có thể loại bỏ từ 70% đến 90% lượng vi nhựa có trong mẫu nước. Đặc biệt, khi kết hợp hai loại bột theo tỉ lệ 1:1, hỗn hợp có thể loại bỏ khoảng 70% vi nhựa chỉ trong vòng 30 phút.
Theo nhóm nghiên cứu, hiệu quả của các chiết xuất thực vật này vượt trội hơn so với các loại polymer tổng hợp đang được sử dụng trong xử lý nước thải hiện nay.
Khi các nhà nghiên cứu thử nghiệm chiết xuất này trên các mẫu nước thu thập từ các nguồn nước địa phương, họ phát hiện rằng, chiết xuất từ đậu bắp cho kết quả tốt nhất trong nước biển, trong khi chiết xuất từ cỏ cà ri đạt hiệu quả cao trong nước ngầm, còn hỗn hợp của 2 loại phát huy tác dụng tối ưu trong nước ngọt.
Bà Rajani Srinivasan, đồng tác giả nghiên cứu từ Đại học Tarleton State (Mỹ), nhận định, việc ứng dụng các chiết xuất thực vật này trong xử lý nước không chỉ giúp loại bỏ vi nhựa và các chất ô nhiễm khác, mà còn không làm phát sinh thêm các hóa chất độc hại trong nước đã qua xử lý. Điều này góp phần làm giảm rủi ro sức khỏe lâu dài cho cộng đồng.