Tin tứcGoogle vừa công bố mô hình trí tuệ nhân tạo (AI) mang tên AlphaEarth Foundations, cho phép lập bản đồ thế giới với độ chi tiết cao tại bất kỳ địa điểm và thời điểm nào, dựa trên dữ liệu từ ảnh vệ tinh, radar và bản đồ địa hình.
Tại buổi họp báo ngày 28/7, ông Christopher Brown, kỹ sư nghiên cứu tại Google DeepMind (New York, Mỹ), cho biết AlphaEarth có thể tổng hợp hàng nghìn tỷ điểm dữ liệu để theo dõi những thay đổi trên bề mặt Trái Đất. Mô hình này hứa hẹn hỗ trợ các nhà khoa học trong nhiều lĩnh vực như xác định địa điểm xây dựng dự án năng lượng tái tạo, nghiên cứu tác động của biến đổi khí hậu, giám sát nạn phá rừng và bảo vệ môi trường.
Google cho biết AlphaEarth được phát triển trên nền tảng dữ liệu lớn, với bộ dữ liệu nền kéo dài từ năm 2017 đến 2024. Mô hình có khả năng xử lý dữ liệu nhanh hơn, chính xác hơn so với các công nghệ hiện tại, đồng thời giúp tiết kiệm năng lượng đáng kể trong quá trình phân tích.
Ông Nicholas Murray, nhà sinh học bảo tồn tại Đại học James Cook (Australia), chia sẻ rằng nhóm nghiên cứu của ông thường mất từ vài chục đến hàng trăm ngày để xử lý dữ liệu vệ tinh và tạo ra các bản đồ chuyên biệt, ví dụ như bản đồ mô tả sự thay đổi của vùng đất ngập triều. Ông kỳ vọng AlphaEarth sẽ giúp rút ngắn đáng kể quá trình này, đồng thời cung cấp dữ liệu chi tiết và đồng nhất hơn.
Dữ liệu từ AlphaEarth sẽ được cập nhật định kỳ và phân phối thông qua nền tảng Google Earth Engine. Đây là hệ thống điện toán đám mây của Google, vốn đã tích hợp nhiều dữ liệu về nông nghiệp, lâm nghiệp, tài nguyên nước và thời tiết. Việc kết nối AlphaEarth với Earth Engine giúp người dùng dễ dàng truy cập các dữ liệu đã qua xử lý, phục vụ cho công tác nghiên cứu và quản lý tài nguyên.
Mỗi điểm dữ liệu của AlphaEarth được đóng gói thành các ô vuông kích thước 10 mét, phủ kín toàn bộ bề mặt đất liền và vùng ven biển trên toàn cầu. Cách tiếp cận này giúp mô hình tái hiện một cách nhất quán và chi tiết sự biến đổi của Trái Đất theo thời gian và không gian.
AlphaEarth có thể chuyển đổi các dữ liệu thô từ vệ tinh, như màu sắc, địa hình, mây che phủ, thành các dạng biểu diễn số dễ khai thác. Người dùng có thể tìm kiếm nhanh chóng các yếu tố cụ thể như thảm thực vật, tòa nhà hay mạch nước ngầm trên bản đồ số.
Giáo sư Solomon Hsiang (Đại học Stanford, Mỹ), đồng sáng lập dự án AI MOSAIKS, đánh giá cao quy mô và tham vọng của AlphaEarth. Ông nhận định đây là nỗ lực đáng ghi nhận trong việc xây dựng mô hình dữ liệu môi trường toàn cầu. Tuy nhiên, ông cũng cho rằng những dữ liệu công bố hiện tại của Google vẫn chưa đủ để cộng đồng khoa học có thể đánh giá đầy đủ về hiệu quả thực tiễn của AlphaEarth so với các mô hình AI khác. Ông kêu gọi Google minh bạch hơn trong việc chia sẻ kết quả thử nghiệm để các nhà nghiên cứu có thể kiểm chứng và tiếp tục phát triển công nghệ.
