Bắt đầu từ ngày 1/7/2025, công dân Việt Nam từ đủ 75 tuổi trở lên, không có lương hưu hoặc trợ cấp bảo hiểm xã hội hằng tháng, sẽ được nhận trợ cấp hưu trí xã hội do ngân sách nhà nước đảm bảo, với mức dự kiến 500.000 đồng mỗi tháng.
Chính sách này được quy định trong Luật Bảo hiểm xã hội năm 2024, là một bước tiến quan trọng trong việc hoàn thiện hệ thống an sinh xã hội đa tầng, giúp bảo đảm thu nhập cơ bản cho người cao tuổi không có lương hưu.
Theo thống kê của Bộ Nội vụ (tiền thân là Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội), tính đến cuối năm 2022, Việt Nam có khoảng 14,4 triệu người đang hưởng lương hưu hoặc trợ cấp hằng tháng. Tuy nhiên, vẫn còn khoảng 5 triệu người từ 60 đến dưới 80 tuổi không thuộc diện hộ nghèo, không bị khuyết tật và chưa được hưởng bất kỳ khoản trợ cấp xã hội thường xuyên nào.
Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam nhận định, nhóm người cao tuổi không có lương hưu hoặc trợ cấp thường xuyên có nguy cơ rơi vào cảnh thiếu thốn khi về già. Việc ban hành chính sách trợ cấp hưu trí xã hội góp phần lấp khoảng trống trong mạng lưới bảo vệ an sinh hiện nay.
Luật Bảo hiểm xã hội năm 2024 lần đầu tiên đưa ra khái niệm "trợ cấp hưu trí xã hội" với nguồn chi hoàn toàn từ ngân sách nhà nước. Trước đây, người cao tuổi chỉ được nhận trợ cấp xã hội khi từ đủ 80 tuổi trở lên. Luật mới đã rút ngắn độ tuổi này xuống còn 75 tuổi để mở rộng phạm vi hỗ trợ.
Cụ thể, người từ 75 tuổi trở lên, không có lương hưu hay trợ cấp bảo hiểm xã hội hằng tháng, sẽ được hưởng trợ cấp hưu trí xã hội. Công dân từ đủ 70 tuổi đến dưới 75 tuổi, nếu thuộc hộ nghèo hoặc cận nghèo và đáp ứng đủ điều kiện, cũng sẽ được xem xét hưởng mức trợ cấp này.
Mức trợ cấp hằng tháng do Chính phủ quy định và sẽ được rà soát, điều chỉnh 3 năm một lần căn cứ vào tình hình phát triển kinh tế - xã hội và khả năng ngân sách.
Tại từng địa phương, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh có thể đề xuất với Hội đồng nhân dân cùng cấp về việc hỗ trợ thêm cho người hưởng trợ cấp, tùy theo điều kiện thực tế và nguồn lực huy động được từ xã hội.

Luật cũng quy định rõ quyền lợi của người lao động có thời gian đóng bảo hiểm xã hội nhưng chưa đủ điều kiện để hưởng lương hưu. Trong trường hợp không rút bảo hiểm xã hội một lần, không bảo lưu và có yêu cầu, người lao động sẽ được nhận trợ cấp hằng tháng dựa trên số tiền đã đóng.
Mức trợ cấp hằng tháng thấp nhất sẽ bằng mức trợ cấp hưu trí xã hội, nhưng nếu tổng số tiền người lao động đã đóng đủ để chi trả ở mức cao hơn thì sẽ được tính hưởng mức cao hơn tương ứng.
Chính sách trợ cấp hưu trí xã hội nhằm đảm bảo người cao tuổi có cuộc sống ổn định, giảm áp lực cho gia đình và xã hội trong việc chăm sóc người già không có nguồn thu nhập ổn định khi về già. Luật Bảo hiểm xã hội 2024 cũng đặt mục tiêu giảm dần độ tuổi hưởng trợ cấp trong các giai đoạn sau, tùy vào khả năng điều tiết ngân sách và đóng góp xã hội.