Dự thảo hướng tới hoàn thiện cơ chế quản lý nguồn nhân lực theo hướng lấy người lao động làm trung tâm, linh hoạt trong sử dụng nhân lực công – tư, tạo cơ chế thu hút nhân lực chất lượng cao, cắt giảm thủ tục hành chính và khắc phục hạn chế của pháp luật hiện hành. Việc quản lý, trả lương sẽ gắn với vị trí việc làm và kết quả đầu ra, thay vì gắn với thăng hạng chức danh nghề nghiệp như hiện nay.
Quy định mới nhấn mạnh tuyển dụng, quản lý, đánh giá, bố trí, sử dụng viên chức phải dựa vào yêu cầu vị trí việc làm, năng lực và hiệu quả công việc. Phương thức tuyển dụng sẽ đa dạng hơn: ngoài thi tuyển, xét tuyển truyền thống, bổ sung hình thức ký hợp đồng trực tiếp với chuyên gia, nhà khoa học, người có tài năng phù hợp lĩnh vực hoạt động của đơn vị sự nghiệp công lập.

Đối với đơn vị cung cấp dịch vụ công thiết yếu, vẫn áp dụng phương thức tuyển dụng theo quy định; với đơn vị không cung cấp dịch vụ công thiết yếu, sẽ hướng tới tuyển dụng bằng hợp đồng. Điều kiện dự tuyển áp dụng cho cả người Việt Nam ở nước ngoài hoặc người nước ngoài tại Việt Nam theo quyết định của cơ quan có thẩm quyền, đồng thời ưu tiên người tài năng, người có công, người dân tộc thiểu số.
Về chế độ tập sự, người trúng tuyển phải thực hiện tập sự, trừ trường hợp đã có ít nhất 12 tháng làm công việc phù hợp với vị trí tuyển dụng.
Điểm đáng chú ý là dự thảo mở rộng đáng kể quyền của viên chức. Cụ thể, viên chức có thể ký hợp đồng thực hiện hoạt động nghề nghiệp tại đơn vị sự nghiệp khác; tham gia góp vốn, thành lập, quản lý, điều hành hoặc làm việc tại doanh nghiệp do đơn vị sự nghiệp nơi mình làm việc thành lập, hoặc tham gia thành lập để thương mại hóa kết quả nghiên cứu, khai thác tài sản trí tuệ, sáng chế và công nghệ số của tổ chức.
Ngoài ra, viên chức có thể được cử sang làm việc tại tổ chức khoa học – công nghệ, cơ sở giáo dục đại học, doanh nghiệp và các tổ chức khác trong thời gian nhất định; được góp vốn, thành lập, tham gia quản lý, điều hành hoặc phát triển công nghệ tại các doanh nghiệp trong và ngoài nước.
Dự thảo cũng bổ sung quy định viên chức được xem xét loại trừ, miễn, giảm trách nhiệm trong các trường hợp như: chấp hành quyết định trái pháp luật nhưng đã báo cáo; gây thiệt hại do lý do khách quan mà không vụ lợi; thực hiện đề xuất đổi mới, sáng tạo được phê duyệt với động cơ trong sáng; hoặc do bất khả kháng.
Những đề xuất này được kỳ vọng sẽ tăng tính chủ động, sáng tạo và thu hút nhân lực chất lượng cao cho khu vực công, đồng thời tạo hành lang pháp lý rõ ràng để viên chức tham gia hoạt động kinh doanh, phát triển công nghệ trong và ngoài nước.