Tin tứcTheo truyền thông Peru ngày 22/11, lệnh bắt giữ đã được gửi tới Cảnh sát quốc gia Peru và Tổ chức Cảnh sát Hình sự Quốc tế (Interpol).
Bà Betssy Chavez, 36 tuổi, từng là Thủ tướng Peru dưới thời Tổng thống Pedro Castillo. Bà bị truy tố với cáo buộc “âm mưu chống lại nhà nước” và tham gia vào kế hoạch đảo chính do ông Castillo khởi xướng vào tháng 12/2022. Viện Công tố Peru đề nghị mức án lên đến 25 năm tù giam đối với bà Chavez, trong khi ông Castillo có thể đối mặt với án phạt 34 năm tù.
Theo phán quyết của tòa án, sau khi bị bắt, bà Chavez sẽ bị tạm giam trong 5 tháng để chờ phiên xét xử. Tuy nhiên, việc thi hành lệnh bắt đang gặp khó khăn do bà Chavez hiện được Mexico bảo hộ tại đại sứ quán. Trước đó, bà đã bị bắt vào tháng 6/2023 với các cáo buộc tương tự nhưng luôn bác bỏ mọi liên quan, khẳng định không biết gì về kế hoạch của ông Castillo. Tháng 9/2023, bà được trả tự do trong thời gian chờ xét xử.
Ngày 3/11, bà Chavez bất ngờ đến Đại sứ quán Mexico tại Lima và xin tị nạn chính trị. Phía Mexico đã chấp thuận đơn xin tị nạn, làm dấy lên căng thẳng nghiêm trọng trong quan hệ ngoại giao giữa hai nước.
Sự việc bắt nguồn từ cuộc khủng hoảng chính trị tại Peru vào tháng 12/2022. Tổng thống Pedro Castillo – một cựu giáo viên và nhà hoạt động công đoàn – đã ra tuyên bố giải tán Quốc hội nhằm ngăn chặn tiến trình luận tội do cơ quan lập pháp thúc đẩy. Hành động này lập tức bị coi là một âm mưu đảo chính. Ông Castillo bị bắt giữ trên đường đến Đại sứ quán Mexico để xin tị nạn, với cáo buộc “nổi loạn” và “lạm quyền”.
Sau đó, Mexico đã cấp quy chế tị nạn cho vợ và các con của ông Castillo, khiến Peru phản ứng mạnh mẽ bằng việc trục xuất đại sứ Mexico. Peru cáo buộc Mexico can thiệp thô bạo vào công việc nội bộ. Quan hệ ngoại giao giữa hai nước bị cắt đứt.
Giới chức Peru cho rằng, việc Mexico tiếp tục bảo hộ bà Chavez là hành động lặp lại, gây tổn hại nghiêm trọng đến chủ quyền của Peru. Đây là lần thứ hai trong vòng chưa đầy một năm Mexico can thiệp bằng cách bảo hộ các nhân vật bị truy tố tại Peru, làm dấy lên làn sóng phản đối mạnh mẽ từ giới chức và truyền thông nước này.
Vụ việc hiện đang thu hút sự chú ý của cộng đồng quốc tế, không chỉ vì liên quan đến cuộc khủng hoảng chính trị kéo dài tại Peru, mà còn đặt ra những câu hỏi về giới hạn của quyền tị nạn chính trị, cũng như tính hợp pháp của việc bảo hộ ngoại giao trong bối cảnh các nghi phạm bị truy tố hình sự.
Giới quan sát đánh giá, diễn biến này có thể làm phức tạp thêm nỗ lực khôi phục quan hệ giữa hai quốc gia, đồng thời kéo dài cuộc khủng hoảng chính trị nội bộ tại Peru trong bối cảnh lòng tin của người dân vào hệ thống chính trị tiếp tục suy giảm.
