Tin tứcTrong cuộc họp của nhóm công tác chung về hành lang kinh tế Trung Quốc - Pakistan (CPEC) tại Islamabad, đại diện Pakistan đã yêu cầu công ty cổ phần cảng nước ngoài của Trung Quốc (COPHC), đơn vị điều hành cảng Gwadar và khu thương mại tự do Gwadar, đầu tư nhiều hơn vào khu vực cũng như đệ trình kế hoạch kinh doanh dài hạn.
CPEC là thành phần quan trọng trong sáng kiến “Vành đai - Con đường” của Trung Quốc. Cảng Gwadar là trung tâm của dự án. COPHC vận hành cảng và khu công nghiệp trong vùng theo thỏa thuận ký kết năm 2013.
Bốn quan chức Pakistan nói với Nikkei Asia rằng, họ không hài lòng về tốc độ chậm chạp tại khu thương mại tự do Gwadar.
Một quan chức nói: “Trung Quốc đã đầu tư 250 triệu USD để phát triển phía nam khu thương mại tự do Gwadar, nhưng phía bắc vẫn y nguyên. COPHC có trách nhiệm thu hút doanh nghiệp vào Gwadar thông qua tăng cường hoạt động vận tải biển và đầu tư.”
Khu phi thuế quan Gwadar rộng 9,23 km vuông, trong đó phía nam chiếm 25% và phía bắc chiếm phần còn lại. Khu này cho phép công ty đầu tư được miễn thuế cùng nhiều nghĩa vụ khác trong 23 năm.
Ông Naufil Shahrukh, Tổng thư ký Diễn đàn Nghiên cứu Hàng hải Pakistan nói: “Thỏa thuận nhượng quyền năm 2013 yêu cầu COPHC nộp kế hoạch kinh doanh 5 năm và cập nhật hàng năm. Tuy nhiên, không có kế hoạch kinh doanh nào được phía Trung Quốc lập ra trong vài năm qua.”
Năm 2017, công ty xây dựng truyền thông Trung Quốc (CCCC) đã lập quy hoạch tổng thể thành phố cảng thông minh Gwadar. Sau đó Pakistan phê duyệt năm 2020. Từ đó đến nay, không có bên nào gửi kế hoạch hoặc cập nhật.
Ông Nasir Sohrabi, Chủ tịch Hội đồng Phát triển Cộng đồng Nông thôn Gwadar chia sẻ: “Phía Trung Quốc vẫn chưa hoàn thành nhiều dự án phát triển liên quan đến công nghiệp hóa mà đúng ra phải xong lâu rồi.”
Ông Ghulam Ali, một học giả tại Đài Loan và tác giả cuốn sách “China-Pakistan Relations: A Historical Analysis” cho biết, yêu cầu của phía Pakistan gây ngạc nhiên, nhất là khi Islamabad gần đây đã cải thiện quan hệ với Washington. Có thể điều này hướng tới mục đích cuối cùng là Trung Quốc rời khỏi cảng Gwadar.
Tháng trước, Pakistan đã thành công trong đàm phán thuế quan với Hoa Kỳ, khi con số hạ từ 29% xuống 19%.
Một số ý kiến cho rằng, an ninh yếu kém và cơ sở hạ tầng lỗi thời, như hệ thống cung cấp nước và điện, là yếu tố làm chậm trễ các khoản đầu tư thêm của Trung Quốc.
Một đường dây 10 megawatt đã được lắp đặt cho cảng Gwadar và khu vực thương mại tự do. Tuy nhiên sự cố đã xảy ra, gây thiếu điện, tắc đường và biến động nguồn cung. Tuần trước, Thủ tướng Shahbaz Sharif đã thành lập 1 ủy ban để tìm giải pháp lâu dài khắc phục vấn đề.
