Tin tứcQuyết định được ông Trump công bố chỉ vài ngày sau khi hai nhà lãnh đạo công khai chỉ trích nhau. Tổng thống Brazil Luiz Inacio Lula da Silva gọi ông Trump là “hoàng đế không ai cần” trong một cuộc họp báo, sau khi Trump dọa áp thuế lên các nước đang phát triển thuộc nhóm BRICS tại hội nghị ở Rio de Janeiro hôm 7/7.
Theo Hãng tin Reuters, trong bức thư chính thức gửi Quốc hội và công chúng, ông Trump viện dẫn lý do "bảo vệ giá trị dân chủ" khi liên hệ mức thuế này với cách Brazil xử lý vụ án của cựu tổng thống Jair Bolsonaro người đang bị xét xử vì nghi ngờ âm mưu đảo chính năm 2023 nhằm ngăn cản ông Lula nhậm chức.
Ông Trump nhấn mạnh rằng việc áp thuế “một phần là do các cuộc tấn công âm ỉ của Brazil vào các cuộc bầu cử tự do và quyền tự do ngôn luận cơ bản của người Mỹ”.
Không chỉ dừng ở mức thuế, Tổng thống Trump còn chỉ thị Đại diện Thương mại Mỹ James Greer mở cuộc điều tra về các hành vi thương mại "thiếu công bằng" của Brazil, đặc biệt trong lĩnh vực thương mại số và hoạt động của các công ty công nghệ Mỹ.
Ông cũng chỉ trích Tòa án Tối cao Brazil vì đã "kiểm duyệt" truyền thông, theo ông là vi phạm nguyên tắc tự do ngôn luận.
Thông tin này lập tức tạo phản ứng mạnh trên thị trường tài chính. Đồng real của Brazil giảm hơn 2% so với đô la Mỹ, trong khi cổ phiếu của các tập đoàn lớn như hãng sản xuất máy bay Embraer và tập đoàn dầu khí Petrobras lao dốc trên sàn chứng khoán Mỹ.
Các chuyên gia cảnh báo mức thuế quan 50% cao gấp 5 lần mức 10% được công bố hồi tháng 4 có thể gây tổn hại nặng nề cho nền kinh tế Brazil vốn đang trong quá trình phục hồi sau đại dịch.
Tổng thống Lula và các quan chức cấp cao của chính phủ Brazil đã triệu tập một cuộc họp khẩn tại thủ đô Brasilia ngay tối 9/7 để đối phó với động thái trên. Dù chưa có phản hồi chính thức, giới quan sát nhận định Brazil có thể xem xét các biện pháp trả đũa thương mại nếu Mỹ không rút lại quyết định.
Căng thẳng ngoại giao giữa hai nước tiếp tục leo thang khi cùng ngày, Bộ Ngoại giao Brazil triệu tập đại biện lâm thời của Đại sứ quán Mỹ tại Brasilia để phản đối tuyên bố của Washington bênh vực ông Bolsonaro. Phía Brazil cho rằng Mỹ đã can thiệp vào công việc nội bộ của nước này.
Phát biểu tại một sự kiện riêng ở Nhà Trắng với các lãnh đạo Tây Phi, ông Trump cho rằng “Brazil đã không đối xử tốt với chúng tôi chút nào” và tuyên bố sẽ không “khoan nhượng với bất kỳ hành vi lạm quyền nào núp bóng dân chủ”.
Hiện Mỹ là đối tác thương mại lớn thứ hai của Brazil chỉ sau Trung Quốc. Giới chuyên gia lo ngại động thái áp thuế mới của ông Trump có thể làm xấu đi quan hệ kinh tế song phương và kích hoạt một vòng xoáy căng thẳng thương mại mang tính toàn cầu.
