Giới khí tượng cảnh báo đây có thể là "bình thường mới" trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng rõ nét.
Theo Tổ chức Khí tượng Thế giới (WMO), nguyên nhân chính là vùng áp cao mạnh mang không khí khô từ châu Phi lan tới, kết hợp với bầu trời quang đãng, khiến bức xạ mặt trời chiếu trực tiếp xuống mặt đất. Nhiều quốc gia Tây và Trung Âu lập kỷ lục nhiệt độ ngay trong tháng 6 – thời điểm thường chưa phải cao điểm nắng nóng.
Tại Tây Ban Nha, 4 người đã thiệt mạng liên quan đến nắng nóng, trong đó có 2 người do sức khỏe và 2 người trong các vụ cháy rừng. Nhiệt độ tại Seville ngày 3/7 vẫn lên tới 42°C. Ở thị trấn El Granado, mức 46°C được ghi nhận – cao nhất từ trước đến nay tại Tây Ban Nha trong tháng 6.

Italy phát cảnh báo đỏ tại 18 thành phố, bao gồm Rome và Milan. Nhiệt độ liên tục vượt ngưỡng 40°C, khiến nhiều hoạt động bị đình trệ. Tại Pháp, sau một tuần đóng cửa vì thời tiết, tháp Eiffel mới được mở lại hôm 3/7. Giới chức Pháp cho biết nắng nóng làm thép giãn nở khiến công trình nghiêng nhẹ, tuy không ảnh hưởng kết cấu.
Vùng Đông Nam nước Pháp vẫn chịu nắng nóng gay gắt. Một số nhà máy điện hạt nhân tại Pháp và Thụy Sĩ phải hạn chế vận hành vì lo ngại nước sông nóng lên sẽ gây tổn hại hệ sinh thái khi được sử dụng làm mát.
Sau Tây Âu, nắng nóng đang dịch chuyển sang Trung và Đông Âu. Nhiệt độ ở miền Nam Áo, Đông Serbia và các vùng Slovakia, Bosnia & Herzegovina đều vượt 38–40°C. Tại Đức, nhiều khu vực cũng ghi nhận nắng nóng lên đến 40°C trước khi bắt đầu giảm nhẹ từ ngày 3/7.
Cháy rừng lan rộng do nhiệt độ cao kết hợp khô hạn. Tây Ban Nha tiếp tục vật lộn với “siêu đám cháy” tại Catalonia, tạo cột khói cao hơn 12 km. Tại Hy Lạp, lực lượng cứu hỏa gặp nhiều khó khăn khống chế cháy rừng trên đảo Crete và Khíos. Thổ Nhĩ Kỳ ghi nhận hơn 50.000 người phải sơ tán, ít nhất 1 người nhập viện và gần 80 người bị thương nhẹ vì hỏa hoạn.
Cùng với đó, tình trạng ô nhiễm không khí nghiêm trọng hơn. Trung tâm Bụi Khu vực của WMO tại Barcelona cho biết mức bụi mịn PM10, PM2.5 và ozone đang tăng mạnh.
Đáng lo ngại, nhiều nơi đang ghi nhận nhiệt độ vượt xa mức trung bình mùa hè. Tại Tor Vergata (Rome), nhiệt độ hơn 41°C, trong khi trung bình tháng 6 chỉ khoảng 30°C. Giới khoa học cảnh báo, đây không còn là hiện tượng bất thường. Bà Samantha Burgess (Trung tâm Dự báo Thời tiết Trung hạn ECMWF) khẳng định: “Biến đổi khí hậu đang khiến nắng nóng xảy ra sớm hơn, thường xuyên hơn và lan rộng hơn.”
Từ hàng dài người xếp hàng dưới nắng để vào sân Wimbledon ở Anh cho đến du khách vật lộn tại Đấu trường La Mã hay các tuyến phố ở Seville, châu Âu đang trải qua một mùa hè khắc nghiệt ngay từ những ngày đầu tháng 7.