Tin tứcTheo số liệu Tổng cục Hải quan Trung Quốc công bố ngày 20/10, lượng giao sang Mỹ chỉ đạt 420,5 tấn, giảm 28,7% so với tháng 8 và thấp hơn 29,5% so với cùng kỳ 2024. Mỹ vốn đứng thứ hai về nhập khẩu nam châm từ Trung Quốc trong tháng 8 rơi xuống vị trí thứ tư trong tháng 9, chiếm 7,3% tổng lượng xuất khẩu theo khối lượng, sau Đức, Hàn Quốc và Việt Nam.
Đây là tháng giảm thứ hai liên tiếp, qua đó “bẻ gãy” đợt phục hồi ngắn bắt đầu từ tháng 6 thời điểm Bắc Kinh đồng ý đẩy nhanh cấp phép xuất khẩu cho các lô hàng đến người dùng cuối tại Mỹ trong khuôn khổ đối thoại ở London.
Bức tranh đảo chiều nhanh cho thấy chính sách kiểm soát xuất khẩu của Trung Quốc và phản ứng thuế quan của Washington đang trở thành biến số quyết định nhịp cung - cầu toàn cầu với loại linh kiện cốt lõi này.
Nam châm đất hiếm là linh kiện then chốt trong động cơ xe điện, turbine gió, thiết bị y tế, điện tử tiêu dùng, vệ tinh, radar và nhiều tổ hợp quốc phòng.
Với năng lực tinh luyện và sản xuất áp đảo, Trung Quốc giữ vai trò nhà cung cấp lớn nhất thế giới qua đó nắm đòn bẩy đáng kể trong đàm phán thương mại - công nghệ.
Từ tháng 4, Bắc Kinh áp kiểm soát xuất khẩu với bảy nguyên tố đất hiếm và nhóm nam châm vĩnh cửu động thái được xem là phản đòn trước kế hoạch tăng thuế của Mỹ. Cú siết làm chao đảo chuỗi cung ứng: Ford từng buộc dừng một số dây chuyền ở Mỹ vào tháng 6 vì thiếu nam châm vĩnh cửu.
Đầu tháng 10, Trung Quốc tiếp tục thắt quy định cấp phép; ngay sau đó, Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố áp thuế bổ sung 100% đối với hàng hóa Trung Quốc.
Dù về sau Nhà Trắng phát tín hiệu “hạ nhiệt” thừa nhận mức thuế ba chữ số “không bền vững” và Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent xác nhận sẽ điện đàm, gặp gỡ Phó Thủ tướng Hà Lập Phong mặt trận đất hiếm/nam châm vĩnh cửu gần như chắc chắn vẫn là điểm nóng trong cuộc đua giành lợi thế công nghệ.
Bức tranh rộng hơn cũng cho thấy đà chững lại trên các thị trường chủ lực khác của Trung Quốc. Tổng xuất khẩu mọi loại nam châm vĩnh cửu trong tháng 9 đạt 5.774 tấn, giảm 11,8% so với tháng 8 mức giảm đầu tiên kể từ tháng 6.
Xuất khẩu sang Liên minh châu Âu đạt 2.461 tấn (42,6% tổng lượng), song cũng lùi 4,7% và chấm dứt chuỗi ba tháng tăng liên tiếp. Lũy kế 9 tháng đầu năm 2025, Trung Quốc xuất khẩu 40.219 tấn nam châm vĩnh cửu giảm 6,6% so với cùng kỳ; riêng sang Mỹ là 4.131 tấn, giảm sâu 24,6%.
