Tin tứcThông tin được đưa ra trong bối cảnh chính quyền Mỹ đang gia tăng sức ép buộc các đồng minh châu Âu gánh vác trách nhiệm quốc phòng lớn hơn.
Ông Whitaker nhấn mạnh Mỹ đã cân nhắc việc này suốt hơn ba thập niên và hiện không còn đủ kiên nhẫn để tiếp tục trì hoãn. "Chúng tôi chắc chắn sẽ khởi động các cuộc thảo luận sau hội nghị thượng đỉnh NATO diễn ra ở The Hague, đâu đó vào cuối năm nay. Tất cả các đồng minh đã sẵn sàng ngồi lại bàn bạc nghiêm túc về vấn đề này", ông nói.
Hồi tháng 4, NBC News đưa tin Washington đang xem xét khả năng rút khoảng 10.000 quân Mỹ khỏi các căn cứ ở Đông Âu. Thông tin này sau đó được Tổng thống Mỹ Donald Trump xác nhận, song chưa công bố lịch trình cụ thể.
Theo Viện Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế (IISS), nếu Mỹ tiến hành rút quân, các nước châu Âu sẽ phải gánh thêm chi phí quốc phòng không nhỏ. Ước tính, việc mua sắm, triển khai thiết bị và thay thế nhân sự có thể tiêu tốn khoảng 1.000 tỷ USD trong vòng 25 năm tới. Khoản tiền này bao gồm chi phí mua thiết bị mới dao động từ 226 đến 344 tỷ USD, tùy thuộc vào loại khí tài và phương án triển khai mà các quốc gia NATO lựa chọn.
Danh sách thiết bị mà NATO có thể phải đầu tư gồm khoảng 400 máy bay chiến đấu chiến thuật, 20 tàu khu trục và 24 hệ thống tên lửa phòng không tầm xa. Đây là những phương tiện chủ lực mà hiện nay lực lượng Mỹ đang duy trì tại khu vực.
Tính đến đầu năm 2025, Bộ Tư lệnh châu Âu của Mỹ thống kê có gần 84.000 binh sĩ Mỹ đồn trú tại khu vực, chủ yếu tập trung ở Đức và Ba Lan. Một phần lực lượng cũng được triển khai tại Romania, Estonia, Lithuania và một số quốc gia vùng Baltic. Các đơn vị này đóng vai trò trấn giữ sườn phía đông của NATO và tham gia các hoạt động huấn luyện, tập trận chung với quân đội đồng minh.
Washington hiện là nước đóng góp ngân sách lớn nhất cho NATO, chi trả phần lớn chi phí vận hành và duy trì năng lực quân sự của khối. Tuy nhiên, trong những năm gần đây, Tổng thống Trump nhiều lần chỉ trích các nước đồng minh châu Âu chưa thực hiện đúng cam kết chi tiêu quốc phòng, đồng thời yêu cầu họ phải tự chịu trách nhiệm nhiều hơn cho an ninh của khu vực.
Ông Trump cũng nhấn mạnh việc Mỹ tiếp tục duy trì lực lượng lớn tại châu Âu là gánh nặng tài chính và chiến lược, trong khi các quốc gia châu Âu được hưởng lợi mà chưa đầu tư tương xứng. Vì vậy, kế hoạch rút quân lần này không chỉ mang ý nghĩa giảm tải cho ngân sách quốc phòng Mỹ mà còn là động thái thúc ép các nước NATO nhanh chóng tăng cường tiềm lực quân sự.
Hiện phía NATO chưa có bình luận chính thức về phát biểu mới của Đại sứ Whitaker, nhưng nhiều nguồn tin ngoại giao tại Brussels cho biết vấn đề này đang được các nước thành viên thảo luận không chính thức trước khi chính thức đưa vào chương trình nghị sự cuối năm.
