Tin tứcĐộng thái này diễn ra sau khi các cuộc đàm phán vào phút chót về chương trình hạt nhân của Tehran không đạt kết quả.
Trong tuyên bố chung, các Ngoại trưởng E3 nêu rõ việc tái áp đặt trừng phạt không đồng nghĩa chấm dứt mọi cơ hội đối thoại. Các nước châu Âu kêu gọi Iran kiềm chế hành động leo thang và quay lại thực hiện đầy đủ các nghĩa vụ pháp lý về bảo đảm an toàn hạt nhân.
Ngoại trưởng Đức Johann Wadephul phát biểu trước Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc rằng nhóm E3 không còn lựa chọn nào khác ngoài việc khôi phục các biện pháp trừng phạt. Ông nhấn mạnh: "Đối với chúng tôi, điều này là bắt buộc. Iran không bao giờ được phép sở hữu vũ khí hạt nhân."
Theo ông Wadephul, nhiều năm qua Iran đã triển khai một chương trình hạt nhân vượt quá nhu cầu dân sự hợp lý. Điều này vi phạm các cam kết trong Kế hoạch Hành động Toàn diện Chung (JCPOA) – thỏa thuận hạt nhân lịch sử được ký năm 2015 giữa Iran và nhóm P5+1 (gồm Mỹ, Anh, Pháp, Nga, Trung Quốc và Đức).
Sau khi Mỹ rút khỏi JCPOA vào năm 2018 dưới thời chính quyền Tổng thống Donald Trump, Iran từng bước giảm dần mức độ tuân thủ thỏa thuận, gia tăng hoạt động làm giàu uranium và mở rộng cơ sở hạt nhân. Nỗ lực khôi phục JCPOA trong những năm gần đây liên tục gặp bế tắc, khi các bên không đạt được đồng thuận về mức độ hạn chế và cơ chế giám sát.
Với việc tái áp đặt, các lệnh trừng phạt của Liên Hiệp Quốc sẽ ảnh hưởng đến nhiều lĩnh vực của Iran, từ xuất nhập khẩu vũ khí, giao dịch tài chính đến các hoạt động liên quan công nghệ hạt nhân. Giới quan sát nhận định đây là bước lùi lớn với Tehran trong bối cảnh nền kinh tế nước này vốn đang chịu nhiều áp lực từ các biện pháp trừng phạt đơn phương của Mỹ.
Các nước phương Tây khẳng định vẫn để ngỏ cánh cửa đối thoại nhưng yêu cầu Tehran chứng minh thiện chí bằng việc tuân thủ các quy định quốc tế. Tuyên bố của E3 nhấn mạnh mục tiêu cuối cùng là ngăn chặn nguy cơ phổ biến vũ khí hạt nhân tại khu vực Trung Đông, đồng thời bảo đảm ổn định và an ninh toàn cầu.
Trong khi đó, Iran nhiều lần khẳng định chương trình hạt nhân của mình chỉ phục vụ mục đích hòa bình và nhu cầu năng lượng trong nước. Tuy nhiên, sự thiếu minh bạch và việc không hợp tác đầy đủ với Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) khiến cộng đồng quốc tế lo ngại Tehran có thể tiến gần hơn tới khả năng chế tạo vũ khí hạt nhân.
Các chuyên gia dự báo căng thẳng giữa Iran và phương Tây sẽ tiếp tục leo thang sau động thái này. Dù vậy, khả năng nối lại đối thoại vẫn được đặt lên bàn, bởi cả hai phía đều không muốn đẩy tình hình tới mức đối đầu toàn diện.
