Tin tứcTừ Ba Lan, Hà Lan, Đức đến Pháp, các đảng cánh hữu và lãnh đạo dân tộc chủ nghĩa đang từng bước định hình lại bản đồ quyền lực, thách thức các giá trị từng được xem là cốt lõi của châu lục này.
Tại Ba Lan, chiến thắng của ông Karol Nawrocki trong cuộc bầu cử tổng thống ngày 2/6 là một dấu mốc rõ rệt. Là một nhà sử học từng lãnh đạo Viện Ghi nhớ Quốc gia, ông Nawrocki đại diện cho lập trường đề cao bản sắc dân tộc, chủ quyền và sự độc lập với các quy định từ Brussels. Thắng lợi của ông phản ánh sự bất mãn gia tăng của cử tri trước các thể chế siêu quốc gia và tầng lớp kỹ trị châu Âu.
Ở Hà Lan, ông Geert Wilders – một chính trị gia cực hữu có quan điểm cứng rắn về nhập cư – đã bất ngờ giành thắng lợi cuối năm 2024. Với khẩu hiệu “Hà Lan cho người Hà Lan”, ông hứa cắt giảm viện trợ nước ngoài và kiểm soát biên giới chặt chẽ hơn. Lần đầu tiên trong lịch sử hiện đại, một chính trị gia cực hữu tại Hà Lan có khả năng thành lập chính phủ.
Tại Đức, đảng Sự lựa chọn cho nước Đức (AfD) ghi nhận mức ủng hộ cao kỷ lục, nhất là ở các bang miền Đông. Mặc dù vẫn nằm trong diện theo dõi của cơ quan tình báo vì nguy cơ cực đoan hóa, AfD đang dần trở thành một lực lượng chính trị không thể bỏ qua, đặc biệt nhờ khai thác hiệu quả các chủ đề về nhập cư, chi phí sinh hoạt và bất ổn xã hội.
Tại Pháp, bà Marine Le Pen và đảng Tập hợp Quốc gia liên tục dẫn đầu các cuộc thăm dò, đặc biệt trong nhóm cử tri trẻ và tầng lớp lao động. Từ hình ảnh gây tranh cãi, bà Le Pen đang dần tái định vị bản thân như một lựa chọn ổn định và thực dụng.
Italy cũng đang chứng kiến một sự dịch chuyển tương tự. Thủ tướng Giorgia Meloni – lãnh đạo một đảng hậu phát xít – đã khéo léo duy trì quyền lực bằng cách dung hòa chủ nghĩa dân tộc với hợp tác thực dụng trong EU, tránh đối đầu trực tiếp với các định chế tài chính châu Âu.
Xu hướng này lan rộng đến cả Romania và các quốc gia Bắc Âu như Thụy Điển, Đan Mạch – nơi các chính sách nhập cư cứng rắn từng bị xem là cực đoan nay đã trở thành xu hướng chính thống.
Cuộc bầu cử Nghị viện châu Âu diễn ra trong tháng 6 được xem là phép thử quan trọng. Các khảo sát cho thấy tỷ lệ ủng hộ các đảng cánh hữu đang gia tăng tại nhiều quốc gia, từ Hungary, Slovakia tới Thụy Điển. Điều này hứa hẹn những biến chuyển lớn trong cấu trúc quyền lực của EU và các cuộc tranh luận sắp tới về chủ quyền, biên giới và vai trò của Liên minh châu Âu.
Sự trỗi dậy của chủ nghĩa dân tộc không đơn thuần là phản ứng tức thời, mà là biểu hiện của một khủng hoảng niềm tin sâu sắc trong lòng xã hội châu Âu. Nếu các thể chế dân chủ không có chiến lược cải tổ và kết nối lại với cử tri, làn sóng dân túy sẽ còn tiếp tục lấn sâu, định hình một trật tự chính trị mới tại lục địa già.
