Tin tứcTheo ước tính mới nhất từ Văn phòng Ngân sách Quốc hội Mỹ (CBO), dự luật thuế của Tổng thống Donald Trump đang được xem xét tại Thượng viện sẽ làm tăng thâm hụt ngân sách liên bang gần 3.300 tỷ USD trong 10 năm tới.
Cụ thể, CBO cho biết dự luật sẽ làm giảm nguồn thu thuế khoảng 4.500 tỷ USD, trong khi chỉ cắt giảm được 1.200 tỷ USD chi tiêu cho đến năm 2034. Phần thâm hụt còn lại sẽ góp phần gia tăng đáng kể mức nợ công vốn đã ở mức kỷ lục của Mỹ.
Điểm gây tranh cãi nhất trong bản phân tích là phương pháp tính toán mà các nghị sĩ Cộng hòa sử dụng. Họ đề xuất áp dụng cách tính mới, giả định rằng các chính sách cắt giảm thuế từ năm 2017 sẽ được duy trì vĩnh viễn, thay vì hết hiệu lực theo quy định hiện hành. Dựa trên giả định này, các nghị sĩ Cộng hòa lập luận rằng việc gia hạn thuế không làm gia tăng chi phí, thậm chí còn giúp tiết kiệm hơn 500 tỷ USD trong một thập niên.
Tuy nhiên, phe Dân chủ và nhiều chuyên gia kinh tế bày tỏ lo ngại rằng phương pháp trên là “thủ thuật ngân sách”, nhằm tránh né các quy định tài khóa nghiêm ngặt vốn được đặt ra để kiểm soát nợ công. Họ cho rằng việc sử dụng giả định không thực tế sẽ dẫn đến đánh giá sai về tác động tài chính của các chính sách thuế, và tiềm ẩn nguy cơ gây mất kiểm soát tài khóa trong tương lai gần.
Lãnh đạo phe Thiểu số tại Thượng viện, Thượng nghị sĩ Chuck Schumer, chỉ trích cách tiếp cận của đảng Cộng hòa, cho rằng: “Họ có thể dùng bất kỳ thủ thuật ngân sách nào để làm con số trông ổn trên giấy, nhưng không thể che đậy hậu quả thực tế là hàng nghìn tỷ USD sẽ được bổ sung vào nợ công.”
Đáng chú ý, phiên bản dự luật thuế được Hạ viện Mỹ thông qua vào tháng trước đã có chi phí dự kiến khoảng 2.800 tỷ USD. Bản của Thượng viện thậm chí còn lớn hơn, dù đã tính đến các yếu tố như tăng trưởng kinh tế và gánh nặng lãi suất khi nợ công tăng. Điều này làm dấy lên tranh luận dữ dội trong Quốc hội Mỹ về hướng đi tài khóa và mức độ rủi ro khi thâm hụt ngân sách ngày càng phình to.
Giới phân tích nhận định, nếu dự luật được thông qua, nợ công Mỹ có thể chạm mốc cao chưa từng có, vượt xa ngưỡng 35.000 tỷ USD trong vòng một thập kỷ tới, trong bối cảnh lãi suất vẫn ở mức cao và tăng trưởng kinh tế Mỹ được dự báo chậm lại.
Hiện tại, dự luật vẫn đang được thảo luận tại Thượng viện, với kỳ vọng được bỏ phiếu trước kỳ nghỉ Hè. Tuy nhiên, sự chia rẽ sâu sắc giữa hai đảng khiến khả năng thông qua vẫn còn bỏ ngỏ. Nếu không đạt được đồng thuận, dự luật có thể trở thành chủ đề tâm điểm trong cuộc bầu cử tổng thống Mỹ năm 2024, nơi chính sách thuế và nợ công sẽ là trọng tâm tranh luận.
