Chính phủ Mỹ đóng cửa ngày thứ 2, nguy cơ kinh tế chịu cú sốc lớn

Ngày 2/10, Thư ký báo chí Nhà Trắng Karoline Leavitt cho biết chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump đang xem xét sa thải “hàng ngàn” nhân viên liên bang.

Bà Leavitt khẳng định đây là kịch bản không mong muốn nhưng có thể xảy ra nếu Quốc hội, đặc biệt là đảng Dân chủ, không bỏ phiếu thông qua dự luật duy trì hoạt động của chính phủ.

Văn phòng Quản lý và Ngân sách cùng Nhà Trắng đang phải tính toán kỹ lưỡng số lượng và cơ quan nào sẽ bị cắt giảm.

Tổng thống Trump tiếp tục gia tăng áp lực bằng cách đóng băng 26 tỷ USD ngân sách liên bang liên quan đến giao thông và năng lượng xanh ở các bang do đảng Dân chủ lãnh đạo. Ông cũng cảnh báo sẽ quyết định “những cơ quan Dân chủ nào” phải đóng cửa trước.

kinh-te-my-1605
Người dân mua sắm tại siêu thị ở San Mateo, California, Mỹ - Ảnh: THX

Điểm mấu chốt khiến đàm phán rơi vào bế tắc là yêu cầu của phe Dân chủ về việc khôi phục ngân sách cho Medicaid và Obamacare các chương trình y tế vốn giúp bảo đảm bảo hiểm cho hàng chục triệu người Mỹ. Theo ước tính, việc cắt giảm do chính quyền Trump thúc đẩy có thể khiến 10,9 triệu người mất bảo hiểm y tế.

Dù đảng Cộng hòa chiếm đa số ở Hạ viện, họ vẫn thiếu ít nhất 5 phiếu tại Thượng viện để đạt ngưỡng 60 phiếu cần thiết. Hai lần bỏ phiếu trước đó (ngày 30/9 và 1/10) đều thất bại với tỷ lệ 55-45. Dù một số thượng nghị sĩ Dân chủ “bẻ lái”, ủng hộ gia hạn ngân sách tạm thời, tình hình vẫn không thay đổi nhiều. Thượng viện dự kiến bỏ phiếu lại ngày 3/10, song triển vọng thông qua vẫn còn mong manh.

Việc chính phủ đóng cửa khiến các cơ quan liên bang “không thiết yếu” phải tạm dừng hoạt động. Khoảng 750.000 nhân viên liên bang phải nghỉ việc không lương, nhiều dịch vụ quan trọng như cấp phép kinh doanh, xử lý hợp đồng chính phủ, hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ hay kiểm tra an toàn đều bị đình trệ.

Đặc biệt, các báo cáo kinh tế quan trọng như số liệu bán lẻ, lạm phát, nhà ở từ Cục Thống kê Lao động (BLS) cũng bị hoãn, gây khó khăn cho doanh nghiệp và nhà đầu tư trong việc đưa ra quyết định.

Theo các chuyên gia, mỗi tuần chính phủ đóng cửa sẽ kéo giảm tăng trưởng GDP, tùy mức độ kéo dài. Nếu ngắn hạn, thiệt hại có thể được bù đắp, nhưng nếu kéo dài, hậu quả sẽ nghiêm trọng. Đợt đóng cửa 35 ngày hồi cuối 2018 đầu 2019 từng khiến nền kinh tế Mỹ thiệt hại hàng tỷ USD.

Hiệp hội Du lịch Mỹ cảnh báo riêng ngành du lịch có thể mất 1 tỷ USD mỗi tuần nếu tình trạng đóng cửa tiếp diễn, trong khi các ngân hàng lớn lo ngại tác động tiêu cực sẽ lan ra toàn cầu.

Bình luận