Nghiên cứu, do các nhà khoa học tại Trường Y khoa thuộc Đại học Ohio (Mỹ) thực hiện, vừa được công bố trên tạp chí khoa học PLOS One.
Theo các nhà nghiên cứu, hai thành phần chính thường dùng trong tinh dầu thuốc lá điện tử là propylene glycol và glycerol - chất tạo cảm giác tê cổ họng và tạo khói khi hút - được xác định là nguyên nhân gây ra những biến đổi này.
Giáo sư giải phẫu học James Cray, tác giả chính của nghiên cứu, cho biết, kết quả này hoàn toàn nằm ngoài dự đoán ban đầu. Dù không dùng nicotine, mô hình nghiên cứu vẫn ghi nhận tác động tiêu cực đến sự phát triển hộp sọ của thai nhi.

Hút thuốc lá điện tử có thể làm thay đổi hình dạng hộp sọ của trẻ sơ sinh khi còn trong bụng mẹ. - Ảnh: Getty Images.
Để có được kết luận trên, các nhà nghiên cứu đã chia những con chuột mang thai thành các nhóm tiếp xúc với không khí sạch hoặc với hỗn hợp propylene glycol và glycerol ở các tỷ lệ khác nhau – cụ thể là hỗn hợp theo tỷ lệ 50%-50% và 30%-70%.
Trong suốt thai kỳ kéo dài khoảng 20 ngày của chuột, các con chuột được tiếp xúc với điều kiện “hút thuốc lá điện tử” – với tần suất một hơi mỗi phút, kéo dài 4 tiếng mỗi ngày, 5 ngày mỗi tuần. Hai tuần sau khi sinh, các nhà khoa học tiến hành quét và đo kích thước hộp sọ của chuột con, bao gồm chiều rộng và chiều cao.
Kết quả cho thấy, các cá thể tiếp xúc với hỗn hợp tỷ lệ 30%-70% có chỉ số phát triển hộp sọ suy giảm rõ rệt so với nhóm tiếp xúc không khí sạch hoặc hỗn hợp 50%-50%.
Ông Cray cho biết, nhiều công ty thuốc lá điện tử hiện đang chuyển dần từ việc sử dụng hàm lượng cao propylene glycol sang glycerol trong sản phẩm, với mục đích quảng bá đây là lựa chọn “an toàn hơn”. Sự thay đổi này xuất phát từ những nghiên cứu trước đó cho thấy propylene glycol làm tăng khả năng hấp thu nicotine vào cơ thể.
Tuy nhiên, kết quả mới nhất lại hoàn toàn ngược lại. Nghiên cứu cho thấy, hỗn hợp chứa tỷ lệ glycerol cao hơn (70%) mới là tác nhân chính gây biến dạng hộp sọ ở chuột non. Kết quả này được lặp lại nhất quán trên nhiều lứa chuột và ở cả hai giới tính.
Các nhà nghiên cứu phát hiện, tất cả các đặc điểm vùng mặt của chuột con đều bị thu hẹp một cách rõ rệt. Tình trạng này cũng xuất hiện ở phần sọ sau, dẫn đến hộp sọ nhìn chung nhỏ và hẹp hơn – tương tự một số biến đổi hình thái từng được quan sát ở trẻ nhỏ.
Ngoài ra, nhóm chuột tiếp xúc với hợp chất này cũng có trọng lượng cơ thể thấp hơn so với nhóm đối chứng, dù vẫn nằm trong ngưỡng phát triển bình thường theo độ tuổi.
Nhóm nghiên cứu hiện đang tiếp tục mở rộng nghiên cứu về các tác động lâu dài của thuốc lá điện tử.
Ông Cray cảnh báo rằng, phần lớn người dùng thuốc lá điện tử hiện nay là thanh thiếu niên và người trẻ tuổi – nhóm đang trong độ tuổi sinh sản. Vì quá trình hình thành hộp sọ ở thai nhi diễn ra rất sớm, nên việc sử dụng thuốc lá điện tử trong giai đoạn đầu thai kỳ, thậm chí khi trước khi biết mình mang thai, có thể tiềm ẩn nhiều nguy cơ nghiêm trọng.
Ông nhấn mạnh, dù đây chỉ là một nghiên cứu quy mô nhỏ, nhưng kết quả cho thấy một dấu hiệu đáng lo ngại: thuốc lá điện tử không chứa nicotine cũng không an toàn và cần được nghiên cứu chuyên sâu như các sản phẩm chứa nicotine.