Ngày 12/5, TAND Hà Nội tiếp tục phiên xét xử cựu Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Nguyễn Linh Ngọc cùng 26 bị cáo trong vụ án sai phạm liên quan đến việc cấp phép khai thác đất hiếm tại mỏ Yên Phú (Văn Yên, Yên Bái) cho Công ty cổ phần Thái Dương.
Ông Nguyễn Văn Thuấn, cựu Tổng cục trưởng Tổng cục Địa chất và Khoáng sản Việt Nam, gây chú ý tại tòa khi kể lại việc “giật mình” phát hiện 500 triệu đồng trong túi hoa quả được tặng dịp sinh nhật.

Theo cáo trạng, ông Nguyễn Linh Ngọc khi còn giữ chức Thứ trưởng đã ký giấy phép khai thác đất hiếm cho Công ty Thái Dương dù biết doanh nghiệp chưa đủ điều kiện. Việc làm này tạo điều kiện để ông Đoàn Văn Huấn, Chủ tịch HĐQT công ty, cùng các đồng phạm bán lượng đất hiếm trị giá hơn 736 tỷ đồng và xả hơn 350.000 tấn chất thải ra môi trường mà không qua xử lý.
Dù được triệu tập với tư cách bị cáo, phần khai báo của ông Ngọc diễn ra khá lúng túng. Ông trình bày thiếu mạch lạc, nhiều lần bị chủ tọa nhắc giữ trọng tâm nội dung. Ông cho biết bản thân tin tưởng Công ty Thái Dương sẽ thực hiện nghiêm túc các yêu cầu trong giấy phép và việc ký duyệt là để thúc đẩy một dự án hợp tác giữa Việt Nam và Nhật Bản trong lĩnh vực khai thác, chế biến đất hiếm.
Tuy nhiên, hồ sơ cấp phép mà Thái Dương nộp về Bộ Tài nguyên và Môi trường bị xác định thiếu nhiều tài liệu quan trọng. Giấy chứng nhận đầu tư do tỉnh Yên Bái cấp đã hết hạn từ năm 2011, trong khi hai nhà máy chế biến sâu tại Yên Bái và Hải Phòng chưa có giấy phép đầu tư.
Tại tòa, ông Ngọc cho biết không hề quen biết ông Huấn và không nhận bất kỳ tác động nào từ bên ngoài trong quá trình xử lý hồ sơ. Ông cũng thừa nhận chỉ khi bị điều tra mới biết giấy phép đầu tư đã hết hạn từ trước.
Liên quan hồ sơ cấp phép này, ông Nguyễn Văn Thuấn, nguyên Tổng cục trưởng Tổng cục Địa chất và Khoáng sản, bị cáo buộc biết rõ doanh nghiệp thiếu điều kiện nhưng vẫn ký xác nhận đủ tiêu chuẩn, trình lên Thứ trưởng Ngọc.
Tại tòa, ông Thuấn khai lý do không thẩm định kỹ lại là vì tin tưởng cấp dưới và mong muốn sớm đưa công nghệ Nhật Bản vào Việt Nam.
Ông bất ngờ tiết lộ từng được ông Đoàn Văn Huấn tặng một túi quà sinh nhật năm 2013, bên trong có hoa, hoa quả và 500 triệu đồng. Khi mở túi, ông “giật mình”, gọi lại ngay nhưng không liên lạc được với ông Huấn. Sau đó, khi được cơ quan điều tra triệu tập, ông đã tự nguyện nộp lại toàn bộ số tiền.
“Tôi rất bối rối. Tôi đã báo cáo và giao lại ngay cho công an. Tôi không giữ lại một đồng nào”, ông Thuấn nói.
Cũng trong vụ án này, ông Hoàng Văn Khoa, cựu Vụ trưởng Vụ Khoáng sản, và ông Lê Duy Phương, chuyên viên phụ trách hồ sơ, bị truy tố cùng tội danh vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí.
Ông Khoa thừa nhận ký xác nhận hồ sơ dù “không đủ tự tin” vì không trực tiếp theo dõi hồ sơ từ đầu. Lý do được đưa ra là hồ sơ tồn đọng lâu, nếu yêu cầu làm lại sẽ gây phiền hà cho doanh nghiệp.
Trong khi đó, ông Phương thừa nhận có phát hiện thiếu sót khi thẩm định hồ sơ nhưng chỉ báo cáo miệng, không đề xuất sửa đổi chính thức mà vẫn trình ký. “Tôi sai vì quá tin vào quy trình và lời đồng nghiệp”, ông nói.
Viện kiểm sát đánh giá, một số bị cáo đã tự giác khắc phục hậu quả: ông Ngọc nộp lại 100 triệu đồng, ông Thuấn nộp 600 triệu, ông Khoa 230 triệu và ông Phương 15 triệu đồng.
Phiên tòa sẽ tiếp tục với phần xét hỏi trong ngày hôm nay.