80 năm Quốc Khánh - TPHCM tiên phong phát triển kinh tế trở thành siêu đô thị công nghiệp

VOH - Từ những bước đột phá kinh tế đến vai trò trụ cột của công nghiệp thế hệ mới sau hợp nhất, TPHCM không chỉ là đầu tàu dẫn dắt mà còn là ngọn hải đăng rực rỡ.

Trong dòng chảy lịch sử 80 năm Quốc Khánh 2/9/1945, Thành phố Hồ Chí Minh (TPHCM) không chỉ là biểu tượng của sự kiên cường mà còn là minh chứng sống động cho khát vọng vươn mình của dân tộc Việt Nam.

Từ một đô thị mang dấu ấn chiến tranh và khó khăn hậu chiến, TPHCM đã vươn mình trở thành đầu tàu kinh tế quốc gia, nơi mà tinh thần "năng động, sáng tạo, dám nghĩ - dám làm" không phải là khẩu hiệu suông mà là sức mạnh nội tại thúc đẩy mọi đột phá.

tp-hcm-tu-tren-cao-1653576272599141979320

Sau khi hợp nhất lịch sử với Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu vào ngày 1/7/2025, TPHCM đang bước vào kỷ nguyên mới: từ thành tựu kinh tế đột phá đến trụ cột công nghiệp thế hệ mới, hướng tới một thịnh vượng bền vững, nơi con người và công nghệ hòa quyện, đô thị và thiên nhiên đồng hành. Đây không chỉ là câu chuyện về tăng trưởng số liệu, mà là hành trình của ý chí, trí tuệ và tầm nhìn chiến lược, góp phần thực hiện giấc mơ Việt Nam hùng cường.

Hành trình của TPHCM là một bản anh hùng ca về sự thích ứng và tiên phong. Những năm cuối thập niên 70, đầu thập niên 80, thành phố đối mặt với muôn vàn thử thách: kinh tế suy thoái, tốc độ tăng trưởng Tổng sản phẩm trên địa bàn (GRDP) chỉ vỏn vẹn 2,7%/năm.

Chính trong bối cảnh ấy, TPHCM đã chủ động tìm tòi, đổi mới. TPHCM không ngừng phát huy vai trò đầu tàu, đóng góp hơn 22% GDP và gần 1/3 ngân sách quốc gia hàng năm. Các cơ chế đặc thù như Nghị quyết 54 và Nghị quyết 98 đã tạo hành lang pháp lý vững chắc, giúp tháo gỡ nút thắt đô thị, thúc đẩy sáng tạo và phát triển.

TPHCM không chỉ là một đô thị kinh tế mà còn là hiện thân của tinh thần dân tộc: dám đi trước, dám chịu trách nhiệm vì lợi ích chung. Trong bối cảnh toàn cầu hóa và cách mạng công nghiệp 4.0, tinh thần ấy càng trở nên quý giá.

Trong 5 năm qua (2020-2025), dù đối diện với đại dịch Covid-19 và biến động toàn cầu, TPHCM vẫn giữ vững vị thế đầu tàu. Thành phố đóng góp 21,3% GDP cả nước, 29,38% tổng thu ngân sách nhà nước, 22,9% tổng vốn đầu tư toàn xã hội, 58,33% khách du lịch quốc tế, 43,72% doanh thu du lịch, 27,9% kim ngạch xuất khẩu và 26% kim ngạch nhập khẩu.

Những con số này không chỉ phản ánh sức bền mà còn là minh chứng cho sự năng động: từ khu công nghiệp Tân Thuận đến Khu đô thị mới Thủ Thiêm, TPHCM đã tạo nên diện mạo mới, nơi công nghệ và dịch vụ hòa quyện.

Ông Trương Minh Huy Vũ, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Phát triển TPHCM, cho biết nhiệm kỳ 2020-2025, hầu hết chỉ tiêu kinh tế - xã hội đều hoàn thành vượt mức. GRDP năm 2025 ước đạt 2,8 triệu tỷ đồng, tăng 1,5 lần so với 2020, chiếm 23,6% GDP quốc gia; GRDP bình quân đầu người gấp 1,7 lần cả nước; thu ngân sách đạt 737.000 tỷ đồng, chiếm 33,4% tổng thu quốc gia.

Nhưng đột phá mạnh mẽ nhất là cuộc hợp nhất ngày 1/7/2025 với Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu, tạo nên một "siêu đô thị quốc tế" tại Đông Nam Á. Đây không phải là sự sáp nhập hành chính đơn thuần mà là sự kết tinh trí tuệ, ý chí và khát vọng chung.

TPHCM cũ mang thế mạnh tài chính, dịch vụ, khoa học công nghệ và nhân lực chất lượng cao; Bình Dương bổ sung công nghiệp chế biến, chế tạo và hỗ trợ; Bà Rịa - Vũng Tàu góp phần với cảng biển nước sâu, dầu khí, năng lượng và du lịch biển. Kết quả là một thực thể đa trung tâm, đa ngành, có sức cạnh tranh toàn cầu: TPHCM cũ là lõi đô thị trung tâm tài chính - công nghệ cao; Bình Dương là thủ phủ công nghiệp công nghệ cao; Bà Rịa - Vũng Tàu là trung tâm kinh tế biển; và Đặc khu Côn Đảo thành thiên đường du lịch nghỉ dưỡng.

Hợp nhất không chỉ mở rộng không gian mà còn tái cấu trúc chiến lược, biến TPHCM thành trụ cột công nghiệp thế hệ mới. TPHCM mới sở hữu 61 khu công nghiệp, khu chế xuất và cụm công nghiệp, sản lượng chế biến - chế tạo chiếm hơn 30% toàn quốc, hàng hóa qua cảng đạt trên 250 triệu tấn/năm (tăng trưởng 8%/năm 2020-2024), vốn FDI lũy kế vượt 90 tỷ USD (chiếm 50% cả nước).

Dù vậy, tiềm năng lớn song vẫn tồn tại không ít điểm nghẽn. Chi phí logistics chiếm 16-20% giá thành sản phẩm, cao hơn trung bình khu vực; quỹ đất công nghiệp sạch hạn chế; tự động hóa thấp, năng suất lao động chỉ đạt 60% so với các đô thị phát triển; nhiều doanh nghiệp lạc hậu, chưa sẵn sàng chuyển đổi số và công nghiệp xanh.

Trong bối cảnh Mỹ áp thuế lên hàng hóa Việt Nam, TPHCM cần đẩy mạnh đổi mới để nâng cao cạnh tranh. Ông Bùi Tá Hoàng Vũ, Giám đốc Sở Công Thương TP.HCM, nhấn mạnh công nghiệp là trụ cột lớn, động lực lan tỏa cho các ngành khác, nhưng cần giải quyết các nút thắt để bứt phá.

Thành phố đã đề xuất chuyển đổi mô hình theo hướng công nghệ cao, sản xuất thông minh, kinh tế tuần hoàn, nâng cấp chuỗi giá trị và xây dựng hệ sinh thái đổi mới, gắn liên kết vùng. Đồng thời, phát huy "ba nhà" (Nhà nước - Nhà trường - Doanh nghiệp) để tạo đột phá. Nghị quyết 98 mang lại cơ chế linh hoạt, giúp huy động vốn tư nhân cho dự án hạ tầng như đường sắt đô thị 355 km, cảng Cần Giờ, Trung tâm tài chính Thủ Thiêm.

TPHCM đặt mục tiêu đến năm 2030  sẽ trở thành đô thị thông minh, văn minh, hiện đại, vị thế nổi bật Đông Nam Á về kinh tế, tài chính, thương mại, giáo dục, y tế, khoa học - công nghệ; GRDP tăng 10%/năm, GRDP bình quân đầu người 14.000-15.000 USD; vốn đầu tư xã hội 35-40% GRDP; TFP đóng góp 55-60%; chi nghiên cứu phát triển 2-3% GRDP; kinh tế số 30-40%; năng suất lao động tăng 7,5%/năm. Đến 2045 trở thành trung tâm châu Á về kinh tế, tài chính, khoa học - công nghệ, văn hóa, du lịch; đô thị toàn cầu xanh, bao trùm, đáng sống.

TPHCM, với tinh thần tiên phong, đang tự tin bước vào kỷ nguyên thịnh vượng. Từ thành tựu kinh tế đột phá đến trụ cột công nghiệp thế hệ mới sau hợp nhất, thành phố không chỉ là đầu tàu mà còn là ngọn hải đăng soi đường. Thách thức vẫn còn, nhưng với ý chí và hành động quyết liệt, TP.HCM sẽ biến giấc mơ thành hiện thực, góp phần xây dựng Việt Nam hùng cường, thịnh vượng.

Bình luận