Tin tứcNghiên cứu cho thấy tiểu hành tinh Bennu chứa vật chất có nguồn gốc không chỉ trong hệ Mặt Trời mà còn từ không gian liên sao.
Bennu là một tiểu hành tinh nằm gần Trái Đất, được NASA xếp vào nhóm có khả năng gây nguy hiểm trong tương lai. Các nhà khoa học từ lâu đã quan tâm đến Bennu bởi giả thuyết nó vẫn lưu giữ thành phần nguyên sơ từ buổi đầu hình thành hệ Mặt Trời, qua đó có thể giúp giải mã nguồn gốc sự sống.
Tàu OSIRIS-REx được phóng năm 2016, tiếp cận Bennu vào năm 2018 và thu thập mẫu vật năm 2020. Sau hành trình dài, con tàu thả khoang chứa mẫu xuống sa mạc Utah (Mỹ) vào tháng 9/2023. Đây là mẫu vật tiểu hành tinh nguyên vẹn đầu tiên mà NASA mang về được.
Nghiên cứu do tiến sĩ Jessica Barnes (Đại học Arizona) và tiến sĩ Ann Nguyen (Trung tâm Vũ trụ Johnson, NASA) dẫn dắt cho thấy Bennu là sản phẩm của một vật thể lớn hơn nhiều đã vỡ ra trong giai đoạn sơ khai của hệ Mặt Trời.
Phân tích mẫu Bennu hé lộ cấu trúc đặc biệt: gồm vật chất hình thành gần Mặt Trời, vật chất từ vùng xa lạnh giá của hệ Mặt Trời, cùng với những hạt bụi sao có nguồn gốc bên ngoài. Một số thành phần được xác định là cổ xưa hơn cả chính hệ sao của chúng ta.
Tiến sĩ Nguyen cho biết nhóm nghiên cứu phát hiện ba dạng vật chất chính: hạt bụi sao tồn tại từ trước khi hệ Mặt Trời hình thành; vật chất hữu cơ có khả năng hình thành trong môi trường liên sao; và các khoáng chất nhiệt độ cao vốn chỉ xuất hiện gần Mặt Trời. "Tất cả đã kết hợp trong vật thể mẹ của Bennu trước khi nó vỡ ra, rồi trôi dạt về khu vực biên của hệ Mặt Trời để hình thành nên tiểu hành tinh này", bà giải thích.
Kết quả trên củng cố một giả thuyết quan trọng: sự sống trên Trái Đất có thể bắt nguồn từ những hợp chất hữu cơ hình thành trong không gian liên sao. Các hợp chất này được “gieo mầm” vào những hệ sao trẻ thông qua quá trình kết tụ bụi và khí, sau đó theo thiên thạch hay tiểu hành tinh rơi xuống hành tinh còn non trẻ.
Khi đến một môi trường phù hợp như Trái Đất, các phân tử hữu cơ ban đầu có thể tham gia vào nhiều phản ứng phức tạp, dần hình thành những cấu trúc tiền sinh học và mở đường cho sự sống.
Phát hiện từ Bennu không chỉ giúp giới khoa học hiểu rõ hơn lịch sử hệ Mặt Trời, mà còn mở rộng góc nhìn về vai trò của vật chất ngoài hệ sao trong quá trình hình thành sự sống. Việc tìm thấy dấu vết của bụi sao cổ xưa cho thấy Trái Đất và các hành tinh có thể mang trong mình “di sản” từ những hệ sao khác đã tồn tại trước đó hàng tỷ năm.
Nghiên cứu được đánh giá là cột mốc trong lĩnh vực khoa học hành tinh, khi lần đầu tiên nhân loại tiếp cận và phân tích trực tiếp một mẫu vật chứa dấu vết từ bên ngoài hệ Mặt Trời.
