Tin tứcMột nhóm các nhà khoa học quốc tế vừa công bố phát hiện chấn động: một tầng chứa nước ngọt khổng lồ nằm sâu dưới đáy Đại Tây Dương, trải dài dọc bờ Đông nước Mỹ từ bang New Jersey tới Maine.
Đây được đánh giá là một trong những khám phá địa chất quan trọng nhất trong nhiều thập kỷ, mở ra hy vọng về nguồn tài nguyên quý giá trong bối cảnh thế giới đối mặt khủng hoảng nước ngọt ngày càng nghiêm trọng.
Hành trình nửa thế kỷ truy tìm “kho báu nước ngọt”
Manh mối đầu tiên được ghi nhận từ gần 50 năm trước, khi một tàu nghiên cứu khoáng sản Mỹ phát hiện dấu hiệu bất thường về nước ngọt ngoài khơi vùng Đông Bắc. Từ cơ sở này, mùa hè năm nay, dự án quốc tế Expedition 501 trị giá 25 triệu USD với sự tham gia của hơn 12 quốc gia đã khoan thăm dò tại ngoài khơi Cape Cod.
Các nhà khoa học đã lấy hơn 50.000 lít mẫu nước ở độ sâu 400m, xác nhận sự tồn tại của một hệ thống tầng chứa nước ngọt (aquifer) khổng lồ nằm dưới lớp nước mặn.
“Biển có nước ngọt”: bí ẩn dần hé lộ
Các mẫu phân tích cho thấy độ mặn chỉ 1-4 phần nghìn, thấp hơn nhiều so với mức trung bình 35 phần nghìn của nước biển. Điều này cho thấy nguồn nước chủ yếu không bắt nguồn từ biển, mà có thể là băng hà cổ đại tan chảy hoặc nước ngầm từ đất liền thẩm thấu qua lớp trầm tích.
Nhóm nghiên cứu sẽ tiếp tục phân tích DNA vi sinh vật, đồng vị phóng xạ và khoáng chất để xác định tuổi và khả năng tái tạo của tầng nước. Nếu nguồn nước này vẫn đang được nạp lại từ mưa hoặc băng tan, nó có thể trở thành tài nguyên bền vững.
Hy vọng và thách thức trong khai thác
Theo Liên hợp quốc, nhu cầu nước ngọt toàn cầu trong 5 năm tới có thể vượt quá khả năng cung cấp tới 40%. Trong khi đó, biến đổi khí hậu và tình trạng nhiễm mặn ngày càng đe dọa các vùng ven biển. Đặc biệt, các trung tâm dữ liệu phục vụ AI đang tiêu thụ nước ở tốc độ khổng lồ: một trung tâm dữ liệu cỡ trung bình có thể dùng lượng nước tương đương 1.000 hộ gia đình.
Trong bối cảnh này, tầng nước ngọt dưới đáy Đại Tây Dương được coi là “cứu tinh” tiềm năng. Ước tính, nếu khai thác hợp lý, nguồn nước này đủ cung cấp cho một thành phố lớn như New York trong 800 năm. Tuy nhiên, các chuyên gia cảnh báo nguy cơ phá vỡ cân bằng sinh thái biển nếu khai thác ồ ạt. “Chúng ta cần cực kỳ thận trọng, bởi những hệ quả có thể khó lường”, tiến sĩ Rob Evans, Viện Hải dương học Woods Hole nhấn mạnh.
Tài nguyên quý giá nhưng chưa sẵn sàng khai thác
Các nhà khoa học khẳng định phát hiện này mở ra hướng đi mới trong bảo đảm an ninh nguồn nước toàn cầu. Song, để biến tiềm năng thành hiện thực, thế giới cần thêm nhiều năm nghiên cứu, các thử nghiệm an toàn và sự phối hợp giữa chính phủ, nhà khoa học cùng tổ chức bảo tồn. Vấn đề sở hữu, quản lý và khai thác bền vững cũng sẽ là thách thức lớn trong thời gian tới.
