Tin tứcHành động thông minh và kịp thời của các em đã góp phần cứu sống một loài động vật quý hiếm được bảo vệ nghiêm ngặt.
Trong lúc chơi gần một công trình xây dựng, nhóm học sinh bất ngờ nhìn thấy một con bọ cánh cứng cỡ lớn, có màu sắc óng ánh và hình dáng nổi bật. Nhớ lại những kiến thức đã học về các loài côn trùng quý hiếm, các em nhanh chóng bắt con bọ, đặt vào hộp nhựa rồi mang giao nộp cho lực lượng chức năng địa phương.
Qua kiểm tra, các nhà chức trách xác định đây là một con bọ cánh cứng tay dài Cheirotonus jansoni – loài côn trùng thuộc diện quý hiếm bậc nhất thế giới, nằm trong danh sách động vật được bảo vệ cấp quốc gia Trung Quốc (cấp độ II). Hành động kịp thời của các em học sinh đã nhận được lời khen từ cơ quan chức năng và cộng đồng, bởi lẽ việc phát hiện và bảo vệ loài sinh vật này có ý nghĩa lớn trong công tác bảo tồn đa dạng sinh học.
Cheirotonus jansoni là một trong những loài bọ cánh cứng lớn nhất thế giới. Khi trưởng thành, chúng có thể dài tới 70mm, thân hình chắc khỏe, phần ngực trước phủ sắc xanh cổ vịt óng ánh, cánh trên màu đen bóng. Phần chân trước của con đực rất phát triển, dài hơn hẳn so với con cái và có nhiều mấu nhọn sắc.
Điểm đặc trưng dễ nhận biết của loài này là cặp vạch màu vàng chạy dọc mép và gốc cánh cứng, cùng các vạch màu dọc mép bên cơ thể. Một số cá thể được phát hiện tại Việt Nam cũng sở hữu những vệt màu vàng đậm rõ hơn bình thường.
Trong tự nhiên, Cheirotonus jansoni sống ẩn dưới các thân cây mục trong rừng ẩm, chủ yếu ăn gỗ mục và xác thực vật phân hủy. Nhờ đó, chúng đóng vai trò sinh thái quan trọng trong việc phân hủy và tái tạo môi trường sống rừng nguyên sinh.
Loài côn trùng này từng được cho là tuyệt chủng từ năm 1982 và trong suốt nhiều thập kỷ, chỉ còn vài báo cáo rải rác về sự tồn tại của chúng ở Việt Nam và Myanmar. Bởi độ quý hiếm này, giá trị của Cheirotonus jansoni rất cao, từng được trả tới 1 triệu nhân dân tệ (hơn 3 tỷ đồng) cho một cá thể trưởng thành đẹp mắt. Ở Nhật Bản và nhiều nước Đông Nam Á, nhiều người đam mê côn trùng coi đây là thú cưng và săn lùng bằng mọi giá.
Việc nhóm học sinh tình cờ phát hiện loài côn trùng này tại Cám Châu không chỉ là một hiện tượng sinh học hiếm có mà còn mở ra cơ hội để các nhà khoa học Trung Quốc tiếp tục nghiên cứu về quần thể Cheirotonus jansoni, cũng như thực hiện các biện pháp bảo tồn lâu dài. Những năm gần đây, loài bọ cánh cứng này được ghi nhận xuất hiện trở lại ở một số khu vực như Quý Châu, và giờ là Giang Tây.
Các nhà sinh học đánh giá sự xuất hiện của Cheirotonus jansoni tại các khu vực mới là tín hiệu tích cực, cho thấy môi trường sống tự nhiên vẫn đang được bảo tồn phần nào, tạo điều kiện cho các loài sinh vật nguy cấp hồi phục. Dù vậy, số lượng của loài này vẫn ở mức thấp và việc bảo vệ chúng trước nguy cơ săn bắt, buôn bán trái phép là rất cần thiết.
Tại Trung Quốc, Cheirotonus jansoni được liệt kê trong danh sách động vật được bảo vệ cấp độ II, tương đương với những loài động vật hoang dã có nguy cơ tuyệt chủng cao. Chính phủ Trung Quốc cũng tăng cường các biện pháp quản lý, ngăn chặn việc săn bắt và buôn bán trái phép loài côn trùng này.
Điều đáng chú ý là bốn học sinh tìm thấy con bọ cánh cứng quý hiếm đều từng được nhà trường phổ biến kiến thức về các loài động vật nằm trong danh sách cần bảo vệ. Nhờ đó, các em biết phân biệt và xử lý tình huống đúng cách. Đây là minh chứng rõ ràng cho hiệu quả của việc giáo dục ý thức bảo tồn thiên nhiên và đa dạng sinh học cho thế hệ trẻ từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường.
Các chuyên gia môi trường cho rằng, những sự việc như thế này cần được tuyên truyền rộng rãi để nhân rộng mô hình giáo dục bảo vệ môi trường và động vật hoang dã trong học đường. Khi trẻ em nhận thức rõ về giá trị của thiên nhiên, những hành động thiết thực như bảo vệ loài quý hiếm sẽ trở thành thói quen, góp phần tích cực vào công tác gìn giữ hệ sinh thái tự nhiên.
Phát hiện của nhóm học sinh không chỉ mang giá trị sinh thái mà còn là câu chuyện đẹp về trách nhiệm cộng đồng và tình yêu thiên nhiên giữa đời thường.
