Tin tứcĐề án này đề xuất thiết lập vùng phát thải thấp (LEZ) tại trung tâm TPHCM từ năm 2026, khoanh vùng bởi 15 cây cầu và 17 tuyến đường chính, tạo “vành đai kiểm soát khí thải”. Trong khu vực này, cá nhân và hộ gia đình sẽ không được đăng ký mới xe mô tô, xe gắn máy sử dụng nhiên liệu xăng, nhằm giảm ô nhiễm không khí đô thị.
Đề án khuyến khích chuyển đổi sang phương tiện xanh bằng các chính sách hỗ trợ tài chính. Người dân thanh lý xe xăng theo quy định sẽ được bồi hoàn 70% giá trị còn lại. Khi mua xe máy điện mới, người dân nhận trợ cấp 10% giá trị xe, tối đa 5 triệu đồng.
Đề án cũng kiến nghị Bộ Xây dựng ban hành quy định niên hạn sử dụng xe máy xăng, tham khảo Trung Quốc: thanh lý sau 13 năm, 120.000km hoặc trượt kiểm định khí thải ba lần liên tiếp.
Từ năm 2026, xe ô tô thương mại không đạt chuẩn Euro 4 và xe máy kinh doanh dịch vụ dưới Euro 2 sẽ bị hạn chế lưu thông trong vùng phát thải thấp. Xe tải hạng nặng chạy diesel bị cấm hoàn toàn. Thành phố ưu tiên phương tiện sử dụng năng lượng sạch, không phát thải hoặc được cấp phép đặc biệt.
Đề án nhấn mạnh cần ban hành quy định chính thức trong năm 2025 để đảm bảo khả năng thực thi và sự đồng thuận từ người dân.
Trong giai đoạn 2027-2032, vùng phát thải thấp sẽ mở rộng, tiếp tục hạn chế xe máy dưới Euro 2 và ô tô dưới Euro 4 tại trung tâm TPHCM. Sau năm 2032, tiêu chuẩn khí thải sẽ được nâng lên, áp dụng đến khu vực Vành đai 1.
Theo ông Lê Thanh Hải, Giám đốc Trung tâm Tư vấn ứng dụng kinh tế - Viện Nghiên cứu phát triển TPHCM, lộ trình này giúp chuyển đổi xanh, ưu tiên khu vực như Cần Giờ, Côn Đảo, với chính sách hỗ trợ tài xế công nghệ và giao hàng.
Đề án nhận được sự ủng hộ từ các sở, ngành tại cuộc họp. Tuy nhiên, nhiều ý kiến nhấn mạnh cần phát triển hạ tầng giao thông công cộng, như xe buýt điện và trạm sạc, để hỗ trợ người dân. Việc kiểm soát khí thải là bước đi cần thiết, nhưng phải đi đôi với chính sách hỗ trợ tài chính và tuyên truyền, tránh gây khó khăn cho người lao động thu nhập thấp.
TPHCM đặt mục tiêu đạt 100% xe buýt xanh vào năm 2030, hướng tới giao thông bền vững.
