Tin tứcĐiểm nhấn quan trọng trong nghị quyết lần này là lần đầu tiên khu vực giáo dục tư thục được khẳng định là một thành phần cấu thành hệ thống giáo dục quốc dân, có vai trò phát triển lâu dài chứ không chỉ mang tính bổ trợ.
Theo bà Nguyễn Thị Minh Thúy, hiệu trưởng Trường THCS và THPT Nguyễn Siêu (Hà Nội), trong nhiều năm, các trường tư thục phải đối diện với định kiến “học công mới là chính thống, học tư là phương án thứ hai”. Điều này khiến không ít trường, dù chất lượng đào tạo cao, vẫn mất nhiều thời gian xây dựng niềm tin với phụ huynh.
Khó khăn tiếp theo đến từ cơ chế, nhất là vấn đề đất đai. Các trường tư thường vướng chi phí thuê đất, thuế đất và thủ tục pháp lý phức tạp, trong khi để phát triển bền vững, cần có quỹ đất ổn định và rộng rãi. Hành lang pháp lý cho khối ngoài công lập cũng thiếu nhất quán, khiến việc triển khai các mô hình tiên tiến gặp nhiều trở ngại.
TS Đàm Quang Minh, chủ tịch khối phổ thông Tập đoàn giáo dục EQuest, cho rằng ngoài nguồn lực tài chính hạn chế, các trường tư còn gặp thách thức về cơ sở vật chất, nhân lực và chính sách đãi ngộ chưa tương xứng với trường công. Chính sách quản lý thiếu đồng bộ giữa các địa phương cũng khiến hoạt động của khối này thiếu tính ổn định.
Trước đây, Nghị quyết 29 từng nhấn mạnh “giáo dục là quốc sách hàng đầu” và khuyến khích xã hội hóa. Tuy vậy, giáo dục tư thục vẫn thường được xem như kênh bổ trợ cho công lập.
Với Nghị quyết 71, tư duy này đã thay đổi. Văn kiện nêu rõ: “Giáo dục công lập là trụ cột, giáo dục ngoài công lập là thành phần quan trọng cấu thành hệ thống giáo dục quốc dân”. Điều này khẳng định trường tư không chỉ chia sẻ gánh nặng với công lập mà còn là lực lượng thiết yếu trong chiến lược phát triển giáo dục.
TS Minh đánh giá đây là bước ngoặt nền tảng, bởi lần đầu tiên giáo dục tư thục được đặt ở vị trí tương xứng, có vai trò cấu trúc trong hệ thống. Chính sách này mở ra cơ hội để các trường được hưởng ưu đãi rõ ràng về vốn, đất đai, nhân lực, đồng thời phát huy được lợi thế linh hoạt, sáng tạo, thích ứng nhanh với nhu cầu xã hội.
Một trong những nội dung quan trọng của Nghị quyết 71 là ưu tiên quỹ đất sạch, giảm tiền thuê đất, thuế đất và miễn tiền sử dụng đất đối với cơ sở giáo dục trong nước. Các trường tư thục hoạt động không vì lợi nhuận cũng được miễn thuế thu nhập doanh nghiệp.
Bà Thúy cho rằng đây chính là bước đột phá lớn nhất. Bởi lâu nay, đất đai và cơ sở vật chất là rào cản lớn khiến trường tư khó mở rộng quy mô. Khi được tháo gỡ, các nhà đầu tư có thể mạnh dạn phát triển cơ sở hạ tầng hiện đại, nâng chất lượng đào tạo.
TS Minh cũng nhận định chính sách này sẽ tạo cú hích quan trọng, giúp hình thành và mở rộng hệ sinh thái giáo dục tư thục, đặc biệt ở các đô thị lớn – nơi nhu cầu học tập tăng nhanh nhưng quỹ đất cho giáo dục luôn khan hiếm.
Dù mở ra nhiều cơ hội, các chuyên gia cho rằng thách thức vẫn còn. Trước hết là yêu cầu khẳng định chất lượng. Khi đã trở thành một thành phần cấu thành hệ thống, trường tư phải chứng minh năng lực bằng đội ngũ giáo viên giỏi, chương trình tiên tiến và kết quả đầu ra thực chất.
Thách thức tiếp theo là quản trị. Các trường cần chuyên nghiệp hóa toàn diện từ tài chính, nhân sự đến kiểm định chất lượng. Nếu thiếu chiến lược dài hạn, khó tận dụng được chính sách ưu đãi.
Bà Thúy lưu ý sự cạnh tranh cũng sẽ tăng mạnh. Khi nhiều nhà đầu tư tham gia, trường tư buộc phải có bản sắc riêng, giữ được triết lý và giá trị cốt lõi để không bị hòa lẫn.
“Điều quan trọng nhất là sự công bằng trong nhìn nhận. Khi định kiến dần được xóa bỏ, trường tư có cơ hội khẳng định vị thế, đồng hành cùng hệ thống công lập, đóng góp cho sự phát triển chung của giáo dục Việt Nam”, bà Thúy nhấn mạnh.
