Tin tứcTại Liêu Ninh (Trung Quốc), cậu bé 10 tuổi tên Yuanyuan thu hút sự chú ý của cộng đồng mạng khi đảm nhận nhiều công việc trong gia đình thay cho mẹ. Sau giờ học, em chủ động gọi hỏi mẹ muốn ăn gì, tự đi chợ mua thực phẩm, rồi vào bếp nấu bữa tối với món tôm hầm và sườn lợn. Khi bữa ăn sẵn sàng, Yuanyuan gọi mẹ đang xem TV ra ăn.
Mẹ cậu bé chia sẻ cảm thấy yên tâm khi con có thể tự cân bằng giữa học tập và việc nhà. Ngoài nấu ăn, Yuanyuan còn học cách giúp mẹ trang điểm, chọn trang phục và động viên bà khi buồn. Ba lần mỗi tuần, cậu dậy từ 5 giờ sáng để dắt chó thuê cho hàng xóm, nhận thù lao 1 USD mỗi con.
Câu chuyện của Yuanyuan là ví dụ điển hình cho xu hướng “nuôi dạy ngược” (reverse parenting) đang nở rộ trên mạng xã hội Trung Quốc. Thuật ngữ này chỉ việc trẻ em đảm nhiệm vai trò chăm sóc, quyết định và hỗ trợ cha mẹ, đảo ngược truyền thống nuôi dạy xưa nay.
Trong khi trẻ em phải làm vai trò của người lớn, phụ huynh bắt chước lối sống thoải mái của con, dành thời gian lướt điện thoại, xem TV. Trào lưu này thu hút sự chú ý lớn trên các nền tảng như Douyin, TikTok và Xiaohongshu, với các chủ đề liên quan đạt hơn 230 triệu lượt xem.
Một phụ huynh kể: “Tôi từng bực vì con trai chuẩn bị quá chậm. Một lần, tôi thử làm theo tốc độ của nó, mất cả tiếng để mặc đồ. Nó không chịu nổi, phải giục tôi. Từ đó, nó không bao giờ chậm nữa”.
Tháng 2 vừa qua, video quay cảnh một bé trai 4 tuổi lau kệ, quét sàn và dọn nhà trong khi bố mẹ nằm giường đã đạt 1,4 triệu lượt xem. Cậu bé Yuanyuan thì trở nên nổi tiếng nhờ các video ghi lại cuộc sống hàng ngày.
Tương tự, một bé gái 7 tuổi được mẹ giao toàn bộ việc lên kế hoạch du lịch, từ đặt vé đến sắp lịch trình. Nini, mẹ cô bé tiết lộ có sự phân công này khi bà từng nhầm giờ bay khiến cả nhà phải ngủ lại sân bay. Kể từ đó, con bé không còn tin người lớn và tự lo việc sắp lịch trình du lịch, cô bé tự tìm hiểu điểm đến qua mạng xã hội.
Theo chuyên gia Zhang Jianyong, nhân viên công tác xã hội trẻ em tại tỉnh Hồ Bắc, việc trẻ em đảm nhận vai trò người lớn khiến cán cân quyền lực trong gia đình thay đổi, giúp trẻ tự lập và chủ động hơn.
Các chuyên gia chỉ ra rằng, khác với thế hệ trước thường dạy con bằng kỷ luật và hình phạt, các phụ huynh sinh sau năm 1990 có xu hướng gần gũi và mềm mỏng hơn, chịu ảnh hưởng từ văn hóa phương Tây.
Tuy nhiên, một số nhà tâm lý cảnh báo rằng "nuôi dạy ngược" có thể gây tác động tiêu cực. Bà Si Yamei, chuyên gia tư vấn tâm lý và trị liệu gia đình, cho rằng mục tiêu cuối cùng của việc dạy con là giúp trẻ phát triển lành mạnh, có khả năng tự phản ánh và thích nghi với xã hội.
Bà nhấn mạnh sự khác biệt thế hệ: nếu như những người sinh sau năm 1980 từng trải qua thiếu thốn nên hiểu rõ giá trị cuộc sống, thì thế hệ sau 1990 lại ít khi đối mặt với thất vọng thực sự, có xu hướng “trả đũa” bằng cách để con cái gánh vác trách nhiệm của người lớn.
“Thực tế, thế hệ này đang đánh mất một phần trải nghiệm cảm xúc chân thật”, bà Si kết luận.
