Tin tứcYali, 34 tuổi, từng làm việc trong một tập đoàn với mức lương 50.000 tệ (khoảng 170 triệu đồng) mỗi tháng. Tháng 11-2024, cô quyết định nghỉ việc khi trong tay có khoản tiết kiệm hơn 2 triệu tệ. Không vay nợ, không mua nhà hay xe trả góp, Yali tính số tiền này đủ để cô “mua đứt” một khoảng tự do cho mình.
Với Yali, tự do không phải là nằm dài ở nhà, mà là được làm những công việc nhỏ nhưng khiến cô thấy vui và có ý nghĩa. Từ việc pha cocktail, dắt chó đi dạo, dựng gian hàng triển lãm đến dịch tài liệu hay đưa thuốc cho bạn, mỗi ngày cô nhận vài công việc lặt vặt với thu nhập 100 - 300 tệ nhưng đổi lại là niềm vui khi khách hàng hài lòng hay chỉ đơn giản là chú chó vui vẻ vẫy đuôi. "Cảm giác đó ý nghĩa hơn nhiều so với việc ngồi văn phòng cả ngày rồi bị chê là thiếu sáng tạo", Yali chia sẻ.
Cũng như Yali, Yue Lingshan, 29 tuổi, từng tốt nghiệp thạc sĩ ngành kỹ sư xây dựng nhưng lại loay hoay ba năm không tìm được công việc ưng ý. Cô chuyển sang làm nhiều công việc khác nhau, từ hướng dẫn viên học sinh, nhân viên bán hàng, livestream đến diễn viên quần chúng. Dù từng cảm thấy hoảng loạn, vô định, Yue kể rằng một lần ngồi trong phòng điều khiển sân khấu, nghe tiếng vỗ tay và nhìn ánh đèn, cô nhận ra: "Nếu cứ ngồi văn phòng suốt đời, chắc tôi sẽ chẳng bao giờ thấy những thứ này".
Một trường hợp khác là Cheng Xinyi, 31 tuổi, cũng từ bỏ vị trí truyền thông với văn phòng đẹp và lương cao để lao vào các công việc ngắn hạn từ đầu năm 2025. Từ làm lễ tân hội nghị, giáo viên tiếng Đức, người mẫu tóc đến phát tờ rơi hay hóa thân thành công chúa chụp ảnh với khách ở trung tâm thương mại, Cheng bảo rằng ban đầu chỉ tính làm tạm nhưng rồi nhận ra đó là cách sống khác mà cô yêu thích.
Từng được xem là lựa chọn dành cho người trung niên, thu nhập thấp, công việc thời vụ giờ đang trở thành xu hướng với giới trẻ có học vấn. Trong các khu chợ lao động nổi tiếng như Mã Cư Kiều (Bắc Kinh) hay Hạ Sa (Hàng Châu), những người trẻ chen chân ngày càng đông. Bắt kịp trào lưu này, nền tảng WeChat cũng tung ra mini-program "Công việc ở gần đây" với hơn 20.000 đầu việc thời vụ, từ quản lý cửa hàng một ngày đến đóng vai ông chủ đấu giá, người dẫn trò chơi hay nhân viên pha trà sữa.
Theo số liệu của Cục Thống kê quốc gia Trung Quốc, đến cuối 2024, hơn 200 triệu người nước này đang làm việc linh hoạt, chiếm gần 1/3 lực lượng lao động. Dự báo đến năm 2036, con số này có thể tăng lên 400 triệu.
Nhà nhân chủng học người Mỹ David Graeber từng phân loại công việc hiện đại thành hai kiểu: những việc tay chân vất vả nhưng hữu ích, và công việc văn phòng nhàn nhã nhưng vô nghĩa. Ông cho rằng việc người trẻ bỏ công việc lương cao, chọn những việc tưởng như nhỏ bé là cách để tìm lại ý nghĩa, giá trị thực sự của lao động.
Với Yue Lingshan, giờ đây cô sống với quan điểm "có tiền thì làm, không có thì nghỉ", nhưng lại thấy nhẹ nhõm và vui vẻ hơn trước. Còn Yali, sau hơn nửa năm làm tự do, nhận ra kiếm sống không quá khó như tưởng tượng. Cô từng được trả 400 tệ/ngày cho một buổi phiên dịch, rồi 600 tệ/ngày cho công việc tiếp theo nhưng vẫn chủ động từ chối khi thấy mình không còn hứng thú.
Cuối tháng một, khi nhiều người rời Thượng Hải về quê ăn Tết, Yali nhận chăm chó mèo tại nhà cho khách. Chưa đầy hai tuần, cô kiếm gần một vạn tệ (khoảng 36 triệu đồng). “Chỉ cần chịu khó làm việc, chẳng ai chết đói cả”, Yali nói vui.
Với cô và nhiều bạn trẻ khác, điều quan trọng nhất là được sống đúng với mình, làm công việc mà bản thân thấy vui và có ý nghĩa. “Nếu có thể sống thật như vậy mỗi ngày, đó chính là công việc lý tưởng rồi”, Yali chia sẻ.
