Trung tâm Thần kinh học nhận thức và bệnh Alzheimer Mesulam thuộc Đại học Northwestern (Mỹ) gần đây đã tiến hành nghiên cứu trên gần 300 người sống thọ. Trong số này, 77 người hiến tặng não bộ để các nhà khoa học khám nghiệm sau khi qua đời.

Tiến sĩ Sandra Weintraub – giáo sư khoa Tâm thần học, Khoa học hành vi và Thần kinh học, Trường Y Feinberg của Đại học Northwestern – cho biết nhóm nghiên cứu đã phát hiện ra 4 đặc điểm nổi bật ở những người siêu thọ. Đây được xem là yếu tố then chốt giúp họ duy trì sức khỏe não bộ và trí nhớ trong nhiều thập kỷ.
Trí nhớ vượt trội
Khi thực hiện bài kiểm tra “nhớ lại từ chậm”, nhóm siêu thọ đạt kết quả tương đương với người ở độ tuổi 50 – 60. Năng lực ghi nhớ này được duy trì ổn định dù họ đã bước qua tuổi 80.
Theo các chuyên gia, trí nhớ tốt là một trong những chỉ dấu quan trọng phản ánh khả năng chống lại sự lão hóa của não bộ.
Não bộ ít bị lão hóa
Ở người bình thường, lớp vỏ ngoài của não thường mỏng đi theo tuổi tác, ảnh hưởng đến trí nhớ và khả năng xử lý thông tin. Tuy nhiên, những người siêu thọ hầu như không bị suy giảm rõ rệt ở khu vực này.
Kết quả phân tích cho thấy vỏ não của họ vẫn duy trì độ dày, đặc biệt ở thùy trán và thùy thái dương – hai khu vực đóng vai trò quyết định đối với trí nhớ, cảm xúc và động lực.
Tế bào thần kinh độc đáo
Một đặc điểm khác là số lượng tế bào thần kinh von Economo – liên quan đến hành vi xã hội – nhiều hơn đáng kể so với người cùng tuổi. Đồng thời, các tế bào thần kinh khứu giác, vốn giữ vai trò quan trọng đối với trí nhớ, cũng phát triển mạnh.
Nhờ đó, nhóm siêu thọ thường duy trì các hoạt động trí óc như đọc sách, học tập, giải đố và giao lưu xã hội, từ đó giữ cho bộ não luôn được kích thích.
Lối sống hòa đồng
Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng phần lớn những người siêu thọ duy trì đời sống xã hội phong phú. Họ gắn bó với gia đình, thường xuyên gặp gỡ bạn bè, tham gia các hoạt động cộng đồng.
Những cuộc trò chuyện, sự hài hước và sự gắn kết xã hội giúp họ bảo vệ mạng lưới ngôn ngữ và trí nhớ của não bộ. Đồng thời, các mối quan hệ xã hội còn làm giảm cảm giác cô đơn và nguy cơ trầm cảm – những yếu tố có thể dẫn tới suy giảm nhận thức.
Tiến sĩ Weintraub nhấn mạnh: “Trí nhớ đặc biệt ở tuổi già liên quan đến một cấu trúc thần kinh sinh học riêng biệt. Kết quả nghiên cứu mở ra cơ hội tìm ra các biện pháp can thiệp để bảo vệ sức khỏe não bộ suốt cuộc đời”.
Các nhà khoa học kỳ vọng từ việc nghiên cứu người siêu thọ, họ có thể xác định được những chiến lược mới nhằm tăng cường khả năng phục hồi nhận thức, làm chậm hoặc ngăn ngừa chứng mất trí nhớ và các bệnh thoái hóa thần kinh khác.
Nghiên cứu này cũng đặt ra câu hỏi cho cộng đồng khoa học và xã hội: liệu những thói quen sống lành mạnh, môi trường xã hội tích cực và yếu tố di truyền có thể được kết hợp như thế nào để kéo dài sự minh mẫn cho con người trong những thập kỷ cuối của cuộc đời.