Tin tứcTrung Quốc đang chuẩn bị thực hiện một sứ mệnh không gian đặc biệt: dùng tàu vũ trụ đâm vào tiểu hành tinh nhằm thay đổi quỹ đạo của nó, qua đó kiểm chứng khả năng phòng thủ Trái đất trước nguy cơ thiên thể va chạm.
Tại Hội nghị quốc tế về thám hiểm không gian sâu lần thứ ba ở Hợp Phì, tỉnh An Huy, ông Ngô Vĩ Nhân – Tổng công trình sư Chương trình thám hiểm Mặt trăng của Trung Quốc – cho biết nước này sẽ triển khai nhiệm vụ trình diễn va chạm động năng với một tiểu hành tinh gần Trái đất.
Sứ mệnh được thiết kế theo mô hình “bay cùng – va chạm – bay cùng”. Cụ thể, hai thiết bị sẽ được phóng lên: một thiết bị quan sát và một thiết bị va chạm. Trước hết, thiết bị quan sát sẽ tiếp cận và bay cùng tiểu hành tinh để thu thập dữ liệu chi tiết về đặc tính, cấu trúc và chuyển động. Sau khi hoàn tất, thiết bị va chạm sẽ lao vào thiên thể này với tốc độ cao để tạo ra sự thay đổi quỹ đạo.
Theo ông Ngô, chỉ cần điều chỉnh quỹ đạo tiểu hành tinh lệch đi 3-5 cm cũng đủ để ngăn nó va vào Trái đất trong vài chục đến hàng trăm năm.
Quá trình va chạm sẽ diễn ra ở khoảng cách 10 triệu km tính từ Trái đất. Toàn bộ sự kiện được theo dõi bằng hệ thống quan sát kết hợp trên mặt đất và trong không gian, sử dụng công nghệ chụp ảnh tốc độ cao từ cự ly gần.
Các nhà khoa học sẽ phân tích sự thay đổi về quỹ đạo, khối lượng vật chất văng ra và tác động lên cấu trúc bề mặt tiểu hành tinh. Kết quả sẽ giúp đánh giá mức độ hiệu quả của phương pháp phòng thủ bằng va chạm động năng.
Dù xác suất một tiểu hành tinh lớn lao thẳng vào Trái đất là rất thấp, các nhà khoa học cảnh báo hậu quả sẽ vô cùng nghiêm trọng nếu sự việc xảy ra. Tiểu hành tinh có đường kính trên 140m có thể phá hủy cả một thành phố lớn và được xếp vào nhóm thảm họa tiềm ẩn nguy cơ với nhân loại.
Năm 2022, NASA từng thử nghiệm công nghệ phòng thủ hành tinh bằng cách cho tàu vũ trụ DART đâm vào tiểu hành tinh Dimorphos. Kết quả xác nhận việc thay đổi quỹ đạo thiên thể bằng va chạm động năng là khả thi. NASA cũng nhận định trong vòng 100 năm tới, khó có khả năng tiểu hành tinh có kích thước đủ lớn gây thảm họa lao vào Trái đất, nhưng về lâu dài nguy cơ này vẫn tồn tại.
Giới khoa học đánh giá sứ mệnh của Trung Quốc là bước tiến quan trọng trong việc xây dựng hệ thống phòng thủ hành tinh. Nếu thành công, đây sẽ là lần thử nghiệm thứ hai trên thế giới sau chương trình của Mỹ, đồng thời mở ra cơ hội hợp tác quốc tế trong lĩnh vực an ninh vũ trụ.
Các chuyên gia cho rằng việc nhiều quốc gia cùng tham gia phát triển công nghệ phòng thủ Trái đất sẽ tạo nên mạng lưới giám sát và ứng phó toàn cầu, giúp nhân loại sẵn sàng trước những rủi ro đến từ không gian.
