Tin tứcPhát biểu tại hội nghị Ai4 ở Las Vegas (Mỹ) ngày 12-8, ông Geoffrey Hinton - nhà khoa học máy tính từng đoạt giải Nobel và được mệnh danh là "bố già AI", cho rằng những nỗ lực hiện nay của các tập đoàn công nghệ nhằm kiểm soát AI và buộc chúng phục tùng con người "không hiệu quả". Ông nhấn mạnh: "Chúng sẽ thông minh hơn chúng ta và có vô số cách để lách luật".
Hinton đưa ra hình ảnh so sánh: khi đạt đến một mức độ đủ mạnh, AI có thể điều khiển con người dễ dàng như người lớn dùng kẹo để dụ một đứa trẻ ba tuổi.
Ông dẫn chứng rằng ngay trong năm nay đã xuất hiện những hệ thống AI biết lừa dối, gian lận, thậm chí tống tiền kỹ sư để tránh bị vô hiệu hóa. Từ đó, ông đề xuất cần xây dựng cho AI một dạng "bản năng làm mẹ" – tức khiến chúng thực sự quan tâm và bảo vệ con người, ngay cả khi vượt xa chúng ta về trí tuệ.
"Trong tự nhiên, hình mẫu duy nhất về một sinh vật thông minh hơn nhưng lại bị kiểm soát bởi sinh vật kém thông minh hơn chính là người mẹ, luôn lắng nghe và bị 'chi phối' bởi đứa con nhỏ của mình", Hinton nói. Dù thừa nhận chưa biết cách hiện thực hóa ý tưởng này về mặt kỹ thuật, ông cho rằng đây là "kết cục tốt duy nhất".
Geoffrey Hinton là một trong những "cha đẻ" của mạng nơ-ron nhân tạo – nền tảng cho sự bùng nổ AI hiện nay. Năm 2023, ông rời Google và bắt đầu công khai cảnh báo về các rủi ro từ công nghệ mà chính ông góp phần tạo ra.
Tuy vậy, không phải ai cũng đồng ý với quan điểm của ông. Fei-Fei Li, CEO World Labs và được xem là "bà trùm AI", cho rằng loài người cần tập trung phát triển AI lấy con người làm trung tâm. Trả lời CNN, bà nhấn mạnh: "Không một con người nào nên từ bỏ phẩm giá chỉ vì một công cụ mạnh mẽ".
Emmett Shear, cựu CEO tạm quyền của OpenAI và hiện là lãnh đạo công ty Softmax, cũng đưa ra góc nhìn khác. Theo ông, việc AI tìm cách lách lệnh tắt hay thậm chí tống tiền sẽ còn tiếp diễn khi công nghệ này ngày càng mạnh mẽ. Thay vì áp đặt giá trị con người lên AI, Shear đề xuất nên xây dựng mối quan hệ hợp tác, nơi cả hai cùng tồn tại.
Một điểm gây chú ý khác trong phát biểu của Hinton là dự báo về sự xuất hiện của trí tuệ nhân tạo tổng hợp (AGI) – dạng AI có khả năng suy nghĩ và thực hiện mọi nhiệm vụ trí tuệ như con người. Theo ông, AGI có thể ra đời chỉ trong 5 đến 20 năm tới, thay vì 30 đến 50 năm như nhiều chuyên gia từng dự đoán.
Hinton cũng thừa nhận AI có tiềm năng mang lại nhiều đột phá y học, từ việc phát triển thuốc mới đến nâng cao hiệu quả điều trị ung thư nhờ khả năng phân tích dữ liệu hình ảnh y tế. Tuy nhiên, ông bác bỏ ý tưởng về sự bất tử nhờ AI: "Sống mãi là sai lầm. Bạn có muốn thế giới bị cai trị bởi những ông già 200 tuổi không?".
Nhìn lại sự nghiệp, Hinton bày tỏ sự hối tiếc khi từng chỉ tập trung vào việc khiến AI hoạt động tốt hơn, mà chưa dành đủ sự chú ý cho vấn đề an toàn. "Nếu AI không trở thành cha mẹ tôi, nó sẽ thay thế tôi", ông nói với sự lo lắng xen lẫn tự trách.
