Tin tứcDự thảo nghị quyết đề xuất bổ sung thêm một số trường hợp Nhà nước thu hồi đất (tại Điều 3).
Bổ sung Nhà nước thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh làm cơ sở cai nghiện ma túy do lực lượng vũ trang nhân dân quản lý.
Cùng với đó, bổ sung 3 trường hợp Nhà nước thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng. Cụ thể các trường hợp:
Thực hiện dự án khu thương mại tự do, dự án trung tâm tài chính quốc tế;
Trường hợp sử dụng đất để thực hiện dự án thông qua thỏa thuận về nhận quyền sử dụng đất đã hết thời hạn phải hoàn thành thỏa thuận, hoặc hết thời gian gia hạn phải hoàn thành việc thỏa thuận mà đã thỏa thuận được trên 75% diện tích đất và trên 75% số lượng người sử dụng đất, thì HĐND cấp tỉnh xem xét, thông qua việc thu hồi phần diện tích đất còn lại để giao đất, cho thuê đất cho chủ đầu tư;
Tạo quỹ đất để thanh toán dự án theo hợp đồng xây dựng - chuyển giao (hợp đồng BT), để cho thuê đất tiếp tục sản xuất, kinh doanh đối với trường hợp chưa đăng ký sử dụng đất mà Nhà nước thu hồi đất quy định.
Thẩm tra nội dung này, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Quốc hội Phan Văn Mãi cho rằng đây là một đề xuất chính sách nhằm tháo gỡ "nút thắt" trong việc thực hiện các dự án phát triển kinh tế - xã hội thông qua thỏa thuận nhận quyền sử dụng đất.
Cơ chế này tạo điều kiện thuận lợi cho nhà đầu tư khi đã đàm phán được phần lớn diện tích đất nhưng gặp khó khăn không hoàn thành được việc giải phóng mặt bằng triển khai dự án đúng tiến độ.
Ủy ban Kinh tế và Tài chính Quốc hội đề nghị làm rõ hơn cơ sở đề xuất tỉ lệ diện tích và tỉ lệ số người đồng thuận; cơ chế xử lý đối với diện tích còn lại của dự án khi nhà đầu tư đã thỏa thuận được trên 75% diện tích và nhận được sự đồng thuận của trên 75% số lượng chủ sử dụng đất trong phạm vi thực hiện dự án.
Việc xử lý diện tích đất còn lại và số người có đất còn lại cần phải bảo đảm quyền con người, quyền công dân theo quy định của Hiến pháp; hạn chế phát sinh khiếu nại, khiếu kiện.
Ủy ban đề nghị cần có quy định hài hòa lợi ích khi tính tiền bồi thường, tránh khả năng phát sinh khiếu nại, khiếu kiện khi áp dụng bảng giá đất và hệ số điều chỉnh để tính tiền bồi thường đối với những trường hợp còn lại vì giá đất trong bảng giá thường thấp hơn mức giá trung bình đã thỏa thuận.
Một số ý kiến cho rằng việc bổ sung các trường hợp thu hồi đất cần được cân nhắc thận trọng, tránh ảnh hưởng đến quyền của người dân.
Các ý kiến này lưu ý không nên áp dụng đại trà quy định trên trước khi có đánh giá tác động cụ thể. Thay vào đó, có thể báo cáo cấp có thẩm quyền cho phép áp dụng cơ chế thí điểm tại một số địa phương.
Về bảng giá đất, cơ quan thẩm tra thống nhất với quan điểm Nhà nước với vai trò đại diện chủ sở hữu về đất đai cần phải thực hiện quyền kiểm soát và quyết định giá đất.
Ủy ban Kinh tế và Tài chính cho rằng cần nghiên cứu, bổ sung nội dung có tính nguyên tắc, định hướng cụ thể hơn trong ban hành hệ số điều chỉnh giá đất để tránh tạo khoảng trống pháp lý hoặc xung đột pháp luật.
