Ngoài 3.790 căn hộ đã có chủ trương đấu giá từ nhiều năm, hiện thành phố vẫn đang thừa 5.785 căn hộ, nền đất TĐC chưa sử dụng.
Theo thống kê, quỹ nhà, đất TĐC chủ yếu tập trung tại các phường, xã thuộc khu vực TPHCM cũ. Trước thực trạng này, UBND TPHCM từ 7/2024 đã giao Trung tâm Quản lý nhà và Giám định xây dựng thuộc Sở Xây dựng quản lý 11.132 căn hộ và nền đất.
Trong đó, 3.790 căn hộ tại phường An Khánh (khu TĐC tập trung diện tích 38,4 ha) đã có quyết định bán đấu giá; 953 căn hộ ở Khu dân cư Vĩnh Lộc B, xã Tân Vĩnh Lộc được đề nghị bãi bỏ quyết định đấu giá. Ngoài ra, 5.785 căn hộ và nền đất (gồm 3.994 căn hộ và 1.791 nền đất) được giao cho các địa phương phục vụ TĐC, tạm cư cho các dự án đầu tư công.

TPHCM hiện triển khai hàng loạt dự án trọng điểm như mở rộng QL13, QL1, cầu đường Bình Tiên, QL22, cải tạo rạch Văn Thánh… với nhu cầu TĐC, tạm cư rất lớn. Ngoài 253 dự án đã được phân bổ quỹ nhà, đất TĐC, thành phố cần thêm khoảng 2.215 căn hộ và nền đất, nhưng thực tế mới sử dụng chưa đến một nửa quỹ hiện có.
Trước khi sáp nhập, TP Thủ Đức và các quận, huyện cũ đăng ký nhu cầu TĐC cho 8.359 trường hợp. Dựa trên quỹ nhà, đất đang có, ngoài quyết định phân bổ tháng 7/2024, UBND TPHCM trong tháng 5 và 6 vừa qua đã ban hành thêm hai quyết định phân bổ 5.785 căn hộ và nền đất cho các địa phương để phục vụ TĐC.
Tuy nhiên, nghịch lý xảy ra khi vài nghìn căn hộ TĐC vẫn bỏ trống, trong khi thành phố lại thiếu hơn 2.200 căn hộ, nền đất phục vụ dự án giao thông trọng điểm. Ông Nam cho rằng tình trạng này vừa thiếu vừa thừa — do người dân được quyền chọn phương thức bồi thường bằng tiền, trong khi vị trí TĐC xa nơi ở cũ, chất lượng nhà xuống cấp khiến họ không mặn mà nhận nhà. Có trường hợp đăng ký TĐC nhưng sau đó xin đổi sang nhận tiền, làm cho số lượng bố trí thực tế thấp hơn nhiều so với khảo sát.
Ngoài ra, sau khi được phân bổ, nhiều địa phương không hoàn trả lại quỹ nhà, đất TĐC không sử dụng mà vẫn giữ lại, gây lãng phí lớn. Sau sáp nhập, phần lớn quỹ này được chuyển cho Ban bồi thường giải phóng mặt bằng nhưng việc phối hợp giữa các ban và phường, xã mới chưa chặt chẽ, khiến thiếu thông tin về nhu cầu thực tế và số dôi dư.
Một khó khăn khác là xác định giá bán nhà TĐC. Từ 10/2024 đến 30/6/2025, Sở Xây dựng chỉ nhận 6 hồ sơ đề nghị xác định giá bán nhà, đất TĐC tại địa bàn khác. Việc định giá này cần ý kiến nhiều sở, ngành, trong khi pháp luật chưa quy định chi tiết về trình tự, thẩm quyền và trách nhiệm.
Trước mắt, Sở Xây dựng đề xuất phân bổ riêng lẻ quỹ TĐC cho dự án mới, thông qua điều chuyển không quá 40% số lượng địa phương đăng ký. Về dài hạn, UBND phường, xã phải chịu trách nhiệm trong việc phát triển, đầu tư và tạo lập quỹ đất TĐC, còn Sở Nông nghiệp và Môi trường cần chỉ đạo Ban bồi thường các khu vực phối hợp địa phương khảo sát kỹ nhu cầu, lập tiến độ sử dụng quỹ nhà, đất TĐC phù hợp.