Theo Bộ Y tế, gần 15 năm qua, phụ cấp trực, phụ cấp phẫu thuật, chống dịch và hỗ trợ tiền ăn cho nhân viên y tế hầu như không thay đổi, trong khi áp lực công việc ngày càng lớn và chi phí sinh hoạt liên tục tăng cao. Điều này khiến hàng chục nghìn nhân viên y tế đã nghỉ việc hoặc chuyển sang khu vực tư nhân, nơi có thu nhập hấp dẫn hơn.
Tại TPHCM, nhiều bác sĩ tuyến cuối cho biết tiền phụ cấp hiện tại không phản ánh đúng công sức lao động. Một bác sĩ can thiệp tim cho biết mỗi ca chỉ nhận được 84.000 đồng tiền phụ cấp, trong khi họ phải làm việc cường độ cao, mặc áo giáp chì nặng 8kg trong suốt nhiều giờ. Tương tự, một ca mổ cột sống kéo dài cả ngày chỉ mang lại 280.000 đồng cho bác sĩ chính, trong khi bác sĩ phụ và kỹ thuật viên nhận được mức thấp hơn.
Phụ cấp trực cũng thấp bất hợp lý: bác sĩ trực suốt 24 giờ chỉ nhận 90.000 đồng và 15.000 đồng tiền ăn. Ở tuyến xã, tiền trực thậm chí còn thấp hơn, chỉ 18.750 đồng/đêm trong ngày thường và 32.500 đồng/đêm cuối tuần – "không đủ ăn một tô phở", như một bác sĩ ví von.

Dự thảo nghị định mới của Bộ Y tế quy định mức phụ cấp trực 24/24 giờ tùy theo phân hạng cơ sở y tế, sẽ tăng từ 30–70%. Phụ cấp phẫu thuật cũng được chia thành bốn mức theo loại hình cơ sở: đặc biệt, loại 1, 2 và 3, nhiều khoản được đề xuất tăng gấp ba lần so với hiện hành.
Ngoài ra, để hỗ trợ các bệnh viện công lập có cơ chế tự chủ, TPHCM đã điều chỉnh mức trích nguồn thu được để lại nhằm cải cách tiền lương. Theo đó, các bệnh viện tự chủ tài chính 120% trở lên chỉ cần trích 16%, các đơn vị còn lại trích 10% – thay vì 40% như trước đây. Điều này giúp cân đối chi thu nhập tăng thêm và quỹ phát triển sự nghiệp.
Các chuyên gia đánh giá, việc sớm ban hành chính sách phụ cấp mới, gắn với điều kiện kinh tế - xã hội hiện nay, là giải pháp cấp thiết để bảo vệ nhân lực y tế công và duy trì chất lượng khám chữa bệnh trong hệ thống y tế công lập.