Phát biểu tại phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định nhấn mạnh, đại biểu chuyên trách dù công tác ở Trung ương hay địa phương đều là cán bộ, công chức và phải tuân thủ đầy đủ các quy định pháp luật liên quan.
Ông cho biết, hiện có hiện tượng một số đại biểu chuyên trách xin đi dạy học, tham gia tổ chức chính trị - xã hội, thậm chí kiêm nhiệm nhiều chức danh mà không rõ quy trình bổ nhiệm. “Có đại biểu giữ 3-4 chức danh, thậm chí làm chủ tịch hội, thành viên hội đồng quản trị doanh nghiệp, nhưng không rõ được bổ nhiệm khi nào và theo quy trình nào”, ông Định nêu.

Từ thực trạng này, ông đề xuất có quy định cấm đại biểu chuyên trách kiêm nhiệm các chức vụ không liên quan để đảm bảo tập trung cho nhiệm vụ chính là xây dựng pháp luật và giám sát. Trường hợp đặc biệt như được đề xuất từ Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam hoặc các tổ chức chính trị - xã hội, việc cử người phải do Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét và tuân thủ đúng quy trình.
Ngoài ra, nếu đại biểu muốn học tập, tham gia tổ chức khác hoặc giữ chức vụ ngoài Quốc hội, phải có đơn xin phép, hồ sơ đầy đủ và theo một quy trình chặt chẽ. Phó Chủ tịch Quốc hội yêu cầu Thường trực Ủy ban Công tác đại biểu sớm xây dựng hướng dẫn và trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội thông qua.
Chia sẻ quan điểm, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa - Xã hội Nguyễn Đắc Vinh khẳng định đại biểu chuyên trách thuộc diện cán bộ theo Luật Cán bộ, công chức nên phải chấp hành nghiêm các quy định tương ứng. Ông chỉ ra hiện tượng một số đại biểu lấy lý do là “đại biểu dân cử” để tránh thực hiện trách nhiệm hành chính như vắng mặt không lý do, không chấp hành phân công công việc.
Thông qua Nghị quyết tăng cường giám sát và kỷ luật đối với đại biểu chuyên trách
Nghị quyết vừa được Ủy ban Thường vụ Quốc hội thông qua quy định rõ về quyền hạn, nghĩa vụ và cơ chế quản lý đối với đại biểu chuyên trách. Theo đó, Ủy ban Thường vụ Quốc hội có thẩm quyền phê chuẩn việc bổ nhiệm, miễn nhiệm, cách chức, cho thôi chức đối với Phó chủ tịch và Ủy viên là đại biểu chuyên trách tại Hội đồng Dân tộc và các Ủy ban của Quốc hội.
Chủ tịch Quốc hội được trao quyền tạm đình chỉ công tác đối với các các Phó chủ tịch Hội đồng Dân tộc, Phó chủ nhiệm Ủy ban của Quốc hội, Phó chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội. Chủ tịch Hội đồng Dân tộc, Chủ nhiệm các Ủy ban có quyền tạm đình chỉ công tác đối với các Ủy viên chuyên trách trong phạm vi quản lý.
Đại biểu chuyên trách hằng năm phải nộp đầy đủ hồ sơ quản lý cán bộ, gồm: phiếu bổ sung lý lịch, đánh giá phân loại cán bộ, nhận xét của cấp ủy nơi cư trú và nơi công tác, kê khai tài sản - thu nhập, và văn bằng chứng chỉ (nếu có).
Về nhiệm vụ, đại biểu chuyên trách phải tham gia đầy đủ các kỳ họp, phiên họp của Quốc hội, tích cực thảo luận và biểu quyết các nội dung thuộc quyền hạn. Đồng thời, phải sinh hoạt tại Đoàn đại biểu Quốc hội, tham gia hoạt động của Hội đồng Dân tộc hoặc các Ủy ban liên quan.
Bên cạnh đó, họ được quyền tham dự kỳ họp HĐND các cấp nơi mình công tác, phát biểu ý kiến về các vấn đề quản lý nhà nước, dân sinh, và được mời dự hội nghị, lớp tập huấn theo chức danh lãnh đạo địa phương.
Nghị quyết này được kỳ vọng sẽ góp phần nâng cao tính chuyên nghiệp, kỷ cương và hiệu quả của đại biểu chuyên trách trong bộ máy lập pháp.