Tin tứcMột nội dung đáng chú ý là mở rộng thẩm quyền khởi tố, điều tra cho trưởng và phó trưởng công an cấp xã.
Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân tối cao Nguyễn Huy Tiến cho biết, dự luật lần này sửa đổi 112/510 điều luật hiện hành, tập trung vào việc tinh gọn tổ chức bộ máy các cơ quan tiến hành tố tụng. Đáng chú ý, dự thảo bổ sung quy định cho phép điều tra viên trung cấp trở lên – đang giữ chức trưởng hoặc phó công an cấp xã – được thủ trưởng cơ quan Cảnh sát điều tra cấp tỉnh phân công thẩm quyền khởi tố, điều tra các vụ án ít nghiêm trọng và nghiêm trọng xảy ra trên địa bàn xã, với khung hình phạt cao nhất đến 7 năm tù.
Đề xuất này xuất phát từ thực tế tổ chức bộ máy hiện nay khi không còn Công an cấp huyện ở một số nơi. Việc trao thẩm quyền tố tụng cho công an cấp xã sẽ giúp giải quyết nhanh, kịp thời các vụ án hình sự, giảm tải cho cấp trên và tăng tính chủ động tại cơ sở.
Tuy nhiên, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng nhận định, quy định mới còn nhiều điểm chưa thống nhất, thậm chí mâu thuẫn trong chính dự thảo và với các quy định hiện hành. Ông đề nghị cần rà soát kỹ lưỡng để đảm bảo tính khả thi, thống nhất và chặt chẽ khi triển khai thực tế.
Bên cạnh đó, dự thảo luật cũng đề xuất một số sửa đổi khác đáng chú ý. Cụ thể, Tòa án nhân dân khu vực sẽ có thẩm quyền sơ thẩm đối với các vụ án có khung hình phạt tối đa đến 20 năm tù, trừ một số trường hợp đặc biệt sẽ do cấp tỉnh thụ lý. Dự luật cũng điều chỉnh lại bộ máy một số cơ quan như hải quan, kiểm lâm, kiểm ngư khi tham gia tố tụng hình sự.
Ngoài ra, trong trường hợp bị can bỏ trốn mà truy nã không có kết quả, hoặc đang ở nước ngoài và không thể triệu tập, cơ quan điều tra vẫn có thể kết luận điều tra, đề nghị truy tố, và Viện Kiểm sát có thể quyết định truy tố nếu bảo đảm đủ căn cứ và quyền bào chữa cho bị can.
Về thi hành án tử hình, dự thảo bổ sung thời hạn xem xét quyết định ân giảm, đồng thời quy định rõ thời điểm hoãn thi hành án nếu có đủ căn cứ pháp lý. Cơ quan thẩm tra yêu cầu Viện Kiểm sát nhân dân tối cao tiếp tục rà soát nhằm đảm bảo chặt chẽ thủ tục thi hành án tử hình, đồng thời thống nhất với những sửa đổi của Bộ luật Hình sự cũng đang được Quốc hội xem xét.
Việc sửa đổi, bổ sung lần này được đánh giá là bước điều chỉnh quan trọng nhằm thích ứng với thực tiễn tổ chức bộ máy mới, phân cấp rõ ràng và nâng cao hiệu quả đấu tranh phòng, chống tội phạm ở cơ sở.
