Lương tối thiểu đã đủ cho cuộc sống cơ bản?

Lương tối thiểu được kỳ vọng là “phao cứu sinh” giúp người lao động đảm bảo mức sống cơ bản.

Thế nhưng, thực tế cho thấy khoản thu nhập này vẫn đang chậm hơn so với tốc độ tăng giá cả, chi phí sinh hoạt và mong muốn có cuộc sống ổn định.

Ở Việt Nam, mức lương tối thiểu vùng được Hội đồng Tiền lương Quốc gia xem xét và điều chỉnh hằng năm nhằm đáp ứng nhu cầu sống tối thiểu của người lao động và gia đình họ. Tuy nhiên, đến thời điểm này, mức lương ấy mới chỉ được đánh giá là “chạm ngưỡng sống tối thiểu”, chứ chưa thể gọi là “đủ sống”.

luong_voh
Ảnh minh họa: VOV

Kết quả khảo sát của Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam thực hiện trong tháng 3 và 4/2025 với gần 3.000 lao động tại 10 tỉnh, thành cho thấy gần 55% người tham gia cho biết thu nhập chỉ vừa đủ chi tiêu cơ bản. Hơn 26% phải chi tiêu chắt bóp, trong khi 8% không đủ sống và buộc tìm việc làm thêm.

Không ít lao động phải vay mượn để duy trì cuộc sống. Cụ thể, 12,5% thường xuyên đi vay, gần 30% thỉnh thoảng phải mượn tiền, trung bình 3-4 tháng một lần. Dù hơn 93% cho biết đã được tăng lương tối thiểu 6% theo quy định, nhưng mức tăng này vẫn chưa đủ để bù đắp chi phí sinh hoạt ngày càng cao.

Nhìn vào những con số ấy, dễ thấy “lương đủ sống” vẫn là ước mơ xa vời với phần lớn người lao động. Nhiều khảo sát khác cũng cho kết quả tương tự: lương tối thiểu hiện nay không giúp người lao động sống thoải mái hay có tích lũy.

Mới đây, Hội đồng Tiền lương Quốc gia đã bỏ phiếu thống nhất đề xuất tăng lương tối thiểu vùng 7,2% từ ngày 1/1/2026. Quyết định này được kỳ vọng sẽ giúp cải thiện phần nào đời sống, đưa mức lương tối thiểu tiến gần hơn tới mức “đủ sống” – thay vì chỉ là mức sàn như hiện nay.

Tăng lương tối thiểu không chỉ là vấn đề kinh tế, mà còn thể hiện giá trị của con người trong xã hội. Đó là cam kết của Nhà nước trong việc bảo vệ lao động yếu thế, là thước đo cho sự văn minh và công bằng. Khi mức lương được điều chỉnh hợp lý với thị trường, niềm tin của người lao động sẽ được củng cố, giúp họ yên tâm gắn bó và cống hiến.

Tuy nhiên, chỉ tăng lương thôi là chưa đủ. Nếu năng suất lao động không cải thiện, giá cả hàng hóa và dịch vụ thiết yếu không được kiểm soát, thì phần tăng lương sẽ nhanh chóng bị “nuốt chửng” bởi lạm phát. Đã đến lúc cần một cách tiếp cận mới – điều chỉnh từ tư duy về giá trị lao động, để lương tối thiểu và lương đủ sống không mãi “đuổi nhau như hình với bóng”.

Một xã hội công bằng không thể để người lao động mãi chật vật với đồng lương thấp. Để đạt được “lương đủ sống”, cần một hệ sinh thái chính sách đồng bộ hơn – từ nhà ở xã hội, y tế, giáo dục, đến phúc lợi công cộng. Các tổ chức công đoàn phải chủ động hơn trong thương lượng, còn doanh nghiệp cần chuyển từ mô hình lao động giá rẻ sang đầu tư cho năng suất và con người.

Khi người lao động được trả công xứng đáng, họ sẽ làm việc hiệu quả hơn, gắn bó hơn, và đó chính là nền tảng bền vững cho sự phát triển của nền kinh tế. Một đất nước chỉ thật sự giàu mạnh khi người lao động không phải lo bữa ăn từng ngày, mà có thể sống, làm việc và mơ về tương lai bằng chính sức lao động của mình.

Bình luận