Tin tứcTheo tiến sĩ, bác sĩ Ong Thế Duệ, Viện Chiến lược và Chính sách Y tế (Bộ Y tế), chi phí điều trị ung thư đang là một trong những thách thức lớn nhất của hệ thống y tế. Giá thuốc ung thư tăng nhanh từ mức trung bình 12.000 USD lên hơn 120.000 USD mỗi năm. Một số liệu pháp tiên tiến như CAR T-cell có thể lên tới 500.000 USD, tương đương hơn 13 tỷ đồng.
Giá cao không chỉ do chi phí nghiên cứu và thử nghiệm kéo dài, gồm cả thuốc thất bại, mà còn vì thuốc chỉ phục vụ nhóm nhỏ bệnh nhân, đặc biệt là bệnh hiếm. “Giá thuốc ung thư tăng nhanh trở thành thách thức lớn với cả hệ thống y tế các nước phát triển”, ông Duệ nói.
Viêm gan B có thể ảnh hưởng đến mọi lứa tuổi - Ảnh: Healthtips.
Tại Việt Nam, theo thống kê năm 2023, bảo hiểm y tế chi trả cho thuốc điều trị ung thư hơn 7.500 tỷ đồng, chiếm 15,8% tổng chi khám chữa bệnh bảo hiểm y tế, tăng so với hơn 6.600 tỷ đồng (14,5%) của năm 2022. Tuy nhiên, phần lớn ngân sách này tập trung cho các thuốc hóa trị cổ điển, hiệu quả còn hạn chế và gây nhiều tác dụng phụ. Các thuốc thế hệ mới như liệu pháp miễn dịch, điều trị đích chưa được bảo hiểm thanh toán, khiến phần lớn người bệnh không thể tiếp cận.
Chi phí điều trị bằng thuốc miễn dịch hiện rất cao. Với bệnh ung thư phổi, mỗi lọ thuốc giá hàng chục triệu đồng, tổng chi phí một liệu trình có thể lên tới hàng trăm triệu, thậm chí hơn một tỷ đồng. Vì vậy, chỉ khoảng 10% bệnh nhân ung thư ở Việt Nam có cơ hội sử dụng liệu pháp tiên tiến này.
Để tăng khả năng tiếp cận thuốc, nhiều quốc gia áp dụng đánh giá công nghệ y tế (HTA) khi ra quyết định chi trả, xây dựng quỹ riêng cho thuốc ung thư, thỏa thuận chia sẻ rủi ro giữa cơ quan bảo hiểm và hãng dược, hoặc áp dụng ngưỡng chi phí - hiệu quả cao hơn cho nhóm thuốc này.
Chương trình hỗ trợ bệnh nhân (PAPs) do các hãng dược triển khai cũng giúp giảm gánh nặng chi phí. Một nghiên cứu trên 176 quốc gia cho thấy 97 nước (55%) áp dụng hình thức này, chủ yếu ở các nước thu nhập thấp và trung bình. Theo đó, bệnh nhân được tặng hoặc hỗ trợ thuốc miễn phí.
Ở các nước thu nhập cao, chương trình hỗ trợ thuốc nhằm tăng khả năng tiếp cận, còn ở các nước thu nhập trung bình như Việt Nam, chương trình giúp rút ngắn thời gian tiếp cận thuốc mới và mở rộng cơ hội điều trị. Các chuyên gia đánh giá đây là phương thức tài chính bổ trợ, khơi thông nguồn lực xã hội, giảm áp lực cho y tế công, góp phần đạt mục tiêu giảm chi phí tiền túi của người dân xuống dưới 30% vào năm 2030 theo Nghị quyết 20/2017.
Khảo sát năm 2015 của Viện Nghiên cứu Sức khỏe Toàn cầu George tại 8 quốc gia (trong đó 20% mẫu là người Việt Nam) cho thấy 55% bệnh nhân ung thư ở Việt Nam rơi vào cảnh khánh kiệt sau một năm phát hiện bệnh. Có 66% phải vay nợ để điều trị, 34% không đủ tiền mua thuốc và 24% rơi vào khủng hoảng kinh tế gia đình.
Hiện Việt Nam có khoảng 182.600 ca mắc mới ung thư mỗi năm, 122.700 ca tử vong và hơn 350.000 người đang sống chung với bệnh. Nếu không có cơ chế tài chính đặc thù, nhiều người bệnh sẽ tiếp tục bị bỏ lại phía sau trong cuộc chiến sinh tử này.
