Tin tứcMức tăng này phản ánh những áp lực đáng kể lên chi phí sinh hoạt của người dân, chủ yếu đến từ nhóm dịch vụ giáo dục, y tế, thực phẩm và vật liệu bảo dưỡng nhà ở.
Theo bà Nguyễn Thu Oanh, Trưởng ban Dịch vụ và Giá, Cục Thống kê, lạm phát cơ bản chín tháng tăng 3,19%, thấp hơn mức tăng CPI chung. Bà cho rằng điều này cho thấy áp lực giá cả chủ yếu đến từ các yếu tố ngắn hạn, đặc biệt là giá hàng hóa thiết yếu và dịch vụ công.
Riêng trong tháng Chín, CPI tăng 0,42% so với tháng Tám, với 10 trên 11 nhóm hàng hóa và dịch vụ chủ yếu tăng giá. Nhóm giáo dục tăng mạnh nhất, 2,22%, do nhiều cơ sở ngoài công lập điều chỉnh học phí năm học 2025–2026. Giá văn phòng phẩm, sách vở và sản phẩm giấy cũng tăng nhẹ.
Nhóm hàng ăn và dịch vụ ăn uống tăng 0,41%, góp phần làm CPI chung tăng 0,14 điểm phần trăm. Trong nhóm này, thực phẩm tăng 0,49% do nhu cầu tiêu thụ dịp Lễ Quốc khánh và Lễ Vu Lan. Cụ thể, giá thịt gia cầm tăng 0,83%, trứng tăng 1,51%, rau tươi và chế biến tăng 2,72%, trong khi thịt lợn giảm 0,30%.
Nhóm nhà ở, điện nước, chất đốt và vật liệu xây dựng tăng 0,41%, do giá thuê nhà tăng 0,28%, giá điện sinh hoạt tăng 0,30% và nước sinh hoạt tăng 0,27%. Giá vật liệu bảo dưỡng nhà ở tăng 0,52% vì chi phí vận chuyển và nguồn cung khan hiếm, trong khi giá gas và dầu hỏa tăng lần lượt 0,35% và 0,67%.
Các nhóm hàng hóa khác cũng ghi nhận tăng giá nhẹ, gồm giao thông (0,58%), hàng hóa và dịch vụ khác (0,22%), đồ uống và thuốc lá (0,12%), thiết bị gia đình (0,1%). Ngược lại, nhóm văn hóa, giải trí và du lịch giảm 0,13% do các doanh nghiệp lữ hành triển khai chương trình khuyến mãi kích cầu.
Tính chung chín tháng, nhóm nhà ở, điện nước, chất đốt và vật liệu xây dựng tăng 6,14%, đóng góp 1,16 điểm phần trăm vào CPI chung. Theo Cục Thống kê, nguyên nhân chủ yếu là giá điện sinh hoạt tăng 7,05% sau hai lần điều chỉnh giá bán lẻ điện bình quân vào tháng 10 năm 2024 và tháng 5 năm 2025, cùng với giá vật liệu bảo dưỡng nhà ở tăng mạnh.
Nhóm hàng ăn và dịch vụ ăn uống tăng 3,3%, đóng góp 1,11 điểm phần trăm vào CPI chung. Trong đó, giá thực phẩm tăng 3,59%, riêng thịt lợn tăng 10,10%, mỡ ăn tăng 13,08%, nhóm ăn ngoài tăng 3,72%. Nhóm thuốc và dịch vụ y tế tăng 13,48%, làm CPI tăng 0,73 điểm phần trăm do điều chỉnh giá theo Thông tư 21/2024/TT-BYT của Bộ Y tế.
Một số nhóm khác như hàng hóa và dịch vụ khác tăng 5,37%, thiết bị và đồ dùng gia đình tăng 1,63%, giáo dục tăng 1,81%. Ở chiều ngược lại, nhóm giao thông giảm 2,9%, kéo CPI giảm 0,28 điểm phần trăm do giá xăng dầu giảm 10,63%. Bưu chính, viễn thông giảm 0,47%, góp phần kiềm chế CPI chung.
Cục Thống kê cũng ghi nhận sự biến động mạnh của vàng và USD. Tính đến ngày 29 tháng 9, giá vàng thế giới đạt trung bình 3.688,38 USD/ounce, tăng 7,9% so với tháng Tám. Trong nước, chỉ số giá vàng tháng Chín tăng 6,53%, bình quân chín tháng tăng 41,86% so với cùng kỳ năm trước.
Ngược lại, giá USD trong nước tăng 0,3% so với tháng Tám và tăng 3,8% so với cùng kỳ, dù chỉ số USD thế giới giảm 0,65%. Cục Thống kê cho biết nhu cầu ngoại tệ tăng do nhập khẩu hàng hóa và tâm lý giữ USD của người dân trong bối cảnh chính sách tiền tệ nới lỏng.
Ngoài ra, chỉ số giá sản xuất (PPI) chín tháng tăng do chi phí đầu vào tăng. Cụ thể, nông, lâm, thủy sản tăng 4,91%; sản phẩm công nghiệp tăng 2,23% (trong đó điện, khí đốt, nước nóng tăng 9,49%); dịch vụ tăng 5,05%. Giá nguyên liệu, nhiên liệu, vật liệu dùng cho sản xuất tăng 4,09%, phản ánh rõ áp lực chi phí trong sản xuất kinh doanh.
Cục Thống kê nhận định, mặc dù kinh tế trong nước vẫn giữ được tăng trưởng, áp lực chi phí đầu vào, biến động giá điện và dịch vụ công vẫn là những yếu tố chính ảnh hưởng đến mặt bằng giá tiêu dùng trong những tháng cuối năm.
