Theo hướng dẫn mới do Sở Tài nguyên và Môi trường TPHCM ban hành, 168 xã, phường và đặc khu Côn Đảo sẽ tiếp nhận và giải quyết hồ sơ liên quan đến nhu cầu sử dụng đất của doanh nghiệp cho các mục đích phát triển kinh tế - xã hội.
Thay đổi này được thực hiện theo Luật Đất đai 2024 vừa chính thức có hiệu lực từ ngày 1/7 quy định rằng trong trường hợp Nhà nước giao đất không thu tiền sử dụng hoặc cho thuê đất với hình thức trả tiền hằng năm, việc thỏa thuận nhận quyền sử dụng đất sẽ do Chủ tịch UBND cấp xã xem xét và ra văn bản chấp thuận.
Điều này đồng nghĩa thay vì phải trình qua cấp quận, huyện hoặc Sở ngành như trước, doanh nghiệp chỉ cần nộp hồ sơ và nhận ý kiến ban đầu từ chính quyền phường/xã. Đây được kỳ vọng là bước đột phá giúp rút ngắn thời gian làm thủ tục, đặc biệt với các dự án quy mô nhỏ và vừa vốn thường bị “nghẽn” trong quy trình hành chính rườm rà.

Sở Tài nguyên và Môi trường TPHCM cũng đề nghị chính quyền cơ sở chủ động rà soát và tiếp nhận hồ sơ đủ điều kiện để thẩm định theo đúng thẩm quyền. Các trường hợp bao gồm đất được giao không thu tiền hoặc đất cho thuê nhưng được miễn toàn bộ chi phí thuê trong suốt thời gian sử dụng.
Chính sách mới này nằm trong chương trình cải cách hành chính và chuyển đổi mô hình chính quyền đô thị hai cấp mà TPHCM chính thức áp dụng từ tháng 7. Mục tiêu là tạo ra bộ máy tinh gọn, vận hành linh hoạt và phục vụ người dân doanh nghiệp nhanh chóng, hiệu quả hơn.
Không chỉ dừng ở thủ tục giao hoặc cho thuê đất không thu tiền theo Nghị định 151/2024, UBND cấp xã và phường còn được phân quyền giải quyết 14 thủ tục đất đai quan trọng khác, gồm: Cấp và đổi Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ); Chuyển mục đích sử dụng đất đối với hộ gia đình, cá nhân; Đăng ký biến động đất đai; Xác nhận sở hữu công trình, nhà ở; Xác nhận trích đo bản đồ địa chính để cấp sổ và các thủ tục nhà đất liên quan khác.
Việc phân cấp sâu rộng này sẽ giúp người dân đặc biệt tại vùng ven, nông thôn, miền núi tiết kiệm thời gian đi lại, chi phí và tránh bị rơi vào tình trạng “vòng vèo thủ tục”.
Cơ chế mới ưu tiên hậu kiểm thay vì tiền kiểm từ đó giảm thiểu gánh nặng hồ sơ, đồng thời nâng cao trách nhiệm kiểm tra thực tế của cơ quan chức năng. Đây cũng là một bước tiến quan trọng thúc đẩy chuyển đổi số và minh bạch hóa thông tin trong lĩnh vực đất đai một lĩnh vực vốn nhiều năm qua còn tồn tại nhiều vướng mắc và khiếu kiện.