Trong đó, đề xuất thành lập Quỹ nhà ở quốc gia với số vốn điều lệ do ngân sách cấp lần đầu tối thiểu 5.000 tỉ đồng.
Theo dự thảo, Quỹ nhà ở quốc gia là quỹ tài chính nhà nước ngoài ngân sách, có tư cách pháp nhân, hoạt động không vì mục tiêu lợi nhuận. Quỹ được chia thành hai cấp: Quỹ nhà ở trung ương do Chính phủ thành lập, giao Bộ Xây dựng quản lý; Quỹ nhà ở địa phương do UBND cấp tỉnh thành lập và giao cơ quan chuyên môn cấp tỉnh quản lý.

Nhiệm vụ chính của quỹ là đầu tư xây dựng nhà ở xã hội, hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng xã hội cho các dự án nhà ở xã hội. Đồng thời tạo lập quỹ nhà để cho thuê hoặc bán cho cán bộ, công chức, viên chức và người lao động.
Dự thảo đề xuất, vốn điều lệ của Quỹ nhà ở trung ương do ngân sách cấp lần đầu tối thiểu là 5.000 tỉ đồng ngay sau khi thành lập, và sẽ được nâng lên tối thiểu 10.000 tỉ đồng trong vòng ba năm tiếp theo. Việc quản lý tài chính thực hiện theo quy định đối với mô hình doanh nghiệp nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ.
Hội đồng quản lý Quỹ nhà ở trung ương sẽ do Thủ tướng thành lập. Chủ tịch hội đồng là Bộ trưởng Bộ Xây dựng, các thành viên gồm đại diện các bộ, ngành liên quan. Với quỹ cấp địa phương, Chủ tịch UBND cấp tỉnh quyết định cơ cấu tổ chức và bộ máy quản lý tùy điều kiện từng nơi.
Việc thành lập quỹ này nhằm thực hiện mục tiêu phát triển ít nhất 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội cho người thu nhập thấp và công nhân khu công nghiệp đến năm 2030. Riêng trong năm 2025, các địa phương đặt mục tiêu hoàn thành 100.000 căn.
Số liệu của Bộ Xây dựng cho biết, đến nay cả nước quy hoạch được 1.309 vị trí với tổng diện tích hơn 9.737 ha đất dành cho phát triển nhà ở xã hội. Có 276 dự án đã và đang triển khai với tổng số 216.374 căn hộ. Chỉ tính riêng 5 tháng đầu năm 2025, cả nước đã khởi công thêm 21 dự án với hơn 20.400 căn, và hoàn thành 22.649 căn hộ.
Tuy vậy, việc triển khai nhà ở xã hội tại nhiều địa phương vẫn còn hạn chế. Công tác chỉ đạo, điều hành chưa quyết liệt, chính sách triển khai chậm và còn lúng túng. Một số nơi chưa thực sự quan tâm đến quy hoạch và quỹ đất cho phân khúc nhà giá rẻ.
Việc tiếp cận vốn vay, thủ tục mua nhà, thuê nhà ở xã hội cũng chưa thuận lợi. Sự phối hợp giữa các bộ, ngành và địa phương trong quá trình triển khai đôi lúc thiếu đồng bộ, chưa kịp thời, dẫn đến tiến độ thực hiện chậm, hiệu quả chưa như kỳ vọng.
Trong các cuộc họp từ đầu năm đến nay, Tổng Bí thư Tô Lâm và Thủ tướng Phạm Minh Chính đều nhiều lần nhấn mạnh tầm quan trọng của việc phát triển quỹ nhà giá rẻ tại các đô thị lớn. Thủ tướng yêu cầu Bộ Tài chính khẩn trương hoàn thiện cơ chế lập Quỹ nhà ở quốc gia để huy động thêm nguồn lực. Đồng thời, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cùng Bộ Tài nguyên và Môi trường được giao rà soát các chính sách về đất đai, môi trường có liên quan.
Nghị quyết 201 của Quốc hội đã tháo gỡ nhiều điểm nghẽn thể chế cho phát triển nhà ở xã hội, giao UBND cấp tỉnh quy định chi tiết đối tượng hưởng chính sách. Ngân hàng Nhà nước cũng được giao hướng dẫn điều kiện vay vốn theo hướng đơn giản, thuận tiện hơn, nhất là đối với người trẻ tuổi.