Bộ Xây dựng đang xây dựng Đề án thí điểm mô hình “Trung tâm giao dịch bất động sản và quyền sử dụng đất do Nhà nước quản lý”, hướng đến cuộc cách mạng trong lĩnh vực bất động sản với mục tiêu minh bạch, tiện lợi và số hóa toàn diện quy trình giao dịch.
Theo Quyết định 110 ban hành hồi tháng 2/2025, đây là một trong những nhiệm vụ trọng tâm nhằm lành mạnh hóa thị trường bất động sản và phát triển nhà ở xã hội. Trung tâm giao dịch sẽ hoạt động theo cơ chế một cửa liên thông, ứng dụng công nghệ 4.0, giúp người dân và doanh nghiệp thực hiện giao dịch nhanh chóng, thuận tiện.

Cụ thể, sau khi bên mua và bên bán hoàn tất đàm phán, hồ sơ hợp đồng sẽ được khai báo trên cổng thông tin điện tử của trung tâm. Hệ thống sẽ tự động chuyển hồ sơ đến ba cơ quan chức năng để xử lý trực tuyến. Sau hai ngày làm việc, nếu xét duyệt thành công, người mua sẽ được thông báo và đặt lịch đến trung tâm để nhận giấy chứng nhận sở hữu.
Tại cuộc họp triển khai đề án, ông Vương Duy Dũng – Phó cục trưởng Cục Quản lý nhà và thị trường bất động sản – cho biết dự thảo đề án bao gồm sáu nhóm cơ chế, chính sách thí điểm. Trong đó có việc thành lập trung tâm, quy trình thủ tục giao dịch, kết nối và khai thác cơ sở dữ liệu, cũng như xây dựng cơ sở vật chất và bố trí nguồn lực thực hiện.
Chuyên gia Nguyễn Văn Đính – Chủ tịch Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam – nhấn mạnh điểm then chốt của mô hình là dữ liệu. Ông cho rằng mọi bất động sản giao dịch phải được định danh, có mã số và lưu trữ trong hệ thống tập trung, nếu không sẽ bị xem là giao dịch không hợp pháp.
Theo Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Văn Sinh, việc xây dựng trung tâm giao dịch không chỉ là công cụ quản lý mà còn là nền tảng ứng dụng khoa học công nghệ, chuyển đổi số, thúc đẩy thị trường bất động sản minh bạch và hiện đại hơn. Ông yêu cầu mở rộng các loại hình bất động sản áp dụng trong trung tâm, tổng hợp thực tiễn từ các địa phương, và thiết kế hệ thống liên thông không phân biệt vùng miền.
Thứ trưởng Sinh cũng chỉ đạo đánh giá toàn diện thực trạng giao dịch bất động sản hiện nay, chỉ ra các vướng mắc và hệ lụy trong khâu sang nhượng, sang tên, chứng nhận. Các đơn vị phải làm rõ tính cấp thiết, căn cứ chính trị, pháp lý và kinh tế xã hội của đề án, từ đó định hình hệ thống quy chuẩn phù hợp.
Đề án cũng được yêu cầu cập nhật kinh nghiệm quốc tế, phân tích mô hình tương tự tại các nước phát triển để làm cơ sở xây dựng khung giải pháp khả thi tại Việt Nam. Đồng thời, cần xác định rõ trách nhiệm của các đơn vị liên quan, bảo đảm đề án khả thi, tránh sa vào lý thuyết.