Dự báo về xu thế thời tiết và thủy văn những ngày tới, ông Nguyễn Văn Hưởng - Trưởng phòng Dự báo thời tiết, Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia (Cục Khí tượng thủy văn, Bộ Nông nghiệp và Môi trường) cho biết: hiện một đợt không khí lạnh tăng cường từ phía Bắc đang tràn xuống, kết hợp với đới gió Đông hoạt động mạnh, tiếp tục gây mưa lớn diện rộng ở Trung Bộ và Tây Nguyên phía Đông.
Theo ông Hưởng, đêm 18/11, khu vực từ TP Huế, Đà Nẵng, Quảng Ngãi, phía đông các tỉnh Đắk Lắk, Lâm Đồng, Khánh Hòa tiếp tục có mưa to đến rất to, lượng mưa dự kiến 120-250mm, có nơi trên 400mm. Riêng phía nam Quảng Trị có mưa từ 70-150mm, cục bộ trên 250mm; khu vực từ Hà Tĩnh đến bắc Quảng Trị mưa phổ biến 40-100mm, có nơi trên 150mm.
Từ ngày 19/11, vùng mưa có xu hướng thu hẹp, tập trung chủ yếu ở khu vực phía nam đèo Hải Vân tức từ Đà Nẵng đến phía đông Quảng Ngãi, Đắk Lắk, Khánh Hòa.
Mưa có khả năng giảm dần, lượng phổ biến khoảng 70-150mm nhưng vẫn có thể xuất hiện những điểm mưa cục bộ trên 250mm. Nhiều khả năng đến khoảng ngày 20/11, mưa mới giảm rõ và phạm vi thu hẹp dần, chủ yếu dọc ven biển.
Ông Hưởng cảnh báo, từ ngày 23-24/11, khu vực từ Đà Nẵng đến Khánh Hòa có thể lại chịu tác động của một đợt gió Đông mới, tiếp tục gây mưa và khiến mực nước lũ trên các sông có khả năng lên lại.
Dưới tác động kết hợp giữa mưa lớn và không khí lạnh, cơ quan khí tượng dự báo từ ngày 18 đến 20/11, lũ trên các sông từ nam Quảng Trị đến Khánh Hòa, đặc biệt là khu vực từ Đà Nẵng đến Gia Lai sẽ lên trở lại sau giai đoạn tạm rút.
Giải thích hiện tượng lũ “giảm rồi lại tăng” chỉ trong vài ngày, ông Hưởng cho rằng đây là đặc trưng của mưa lũ Trung Bộ trong những đợt bị chi phối bởi gió Đông. Mỗi khi một đợt gió Đông dồn vào gây mưa lớn, lập tức xuất hiện một chu kỳ lũ mới. Khi mưa tạm giảm, lũ hạ dần; nhưng chỉ cần một đợt gió Đông tiếp theo, mưa lại tăng lên, lũ ngay lập tức dâng trở lại.
“Do tính chất lên - xuống theo nhịp như vậy, người dân cần cảnh giác cao độ, không chủ quan khi thấy nước vừa rút và chủ động thực hiện các giải pháp phòng chống lũ theo khuyến cáo của chính quyền địa phương và cơ quan chức năng”, ông Hưởng nhấn mạnh.
Về nguy cơ sạt lở, lũ quét, vị chuyên gia cho biết Trung Bộ đã trải qua mưa lớn kéo dài, đặc biệt là hai đợt mưa từ 25-30/10 và từ 15-18/11. Dự kiến những ngày tới, mưa vẫn còn tiếp diễn. Mưa dồn dập từ Hà Tĩnh đến Lâm Đồng khiến khu vực vùng núi phía tây các tỉnh này đối mặt nguy cơ rất cao xảy ra lũ quét, trượt lở đất.
Ngay cả khi trời tạnh mưa, nắng lên, nền đất ở sườn đồi, taluy, khu vực dân cư ven suối vẫn bão hòa nước nên hiện tượng trượt, sạt lở có thể tiếp tục xảy ra. Đây là điểm người dân và chính quyền cần đặc biệt cảnh giác, không vội quay lại các khu vực nguy hiểm ngay sau mưa.
Ông Hoàng Đức Cường - Phó Cục trưởng Cục Khí tượng thủy văn cho biết trước khi đợt thiên tai hiện tại xảy ra, Cục Khí tượng thủy văn và các đài khu vực đã nhận diện sớm và chuyển thông tin đến Ban chỉ đạo phòng thủ dân sự, cơ quan phòng chống thiên tai tại các địa phương để kịp thời thông báo cho cộng đồng.
Ông Cường lưu ý, trong giai đoạn hiện nay, mưa lớn có xu hướng tăng - giảm xen kẽ, rất khó lường. Nhiều hồ chứa gần đầy hoặc đầy nước nên công tác dự báo, cảnh báo lũ phải tính toán kỹ khả năng xả lũ của từng hồ, kết hợp với lượng mưa dự kiến để đưa ra nhận định sát thực về mực nước trên các sông.
Trước diễn biến trên, cơ quan khí tượng thủy văn khuyến cáo các đơn vị tăng cường giám sát hệ thống đo mưa và trạm khí tượng tự động, kịp thời phát hiện và xử lý sớm các lỗi dữ liệu; đồng thời xây dựng phương án dự phòng để bảo đảm thông tin phục vụ cảnh báo, dự báo liên tục.
Ngoài ra, do mưa lũ diễn biến phức tạp và xuất hiện cùng lúc nhiều loại hình thiên tai, các đài địa phương cần chủ động nâng mức cảnh báo rủi ro thiên tai cao hơn, đặc biệt là nguy cơ về sạt lở, lũ quét.
"Từ nay đến hết năm vẫn là cao điểm mùa mưa ở Trung Bộ, nên cần đề phòng các đợt mưa lớn nối tiếp trong thời gian tới," ông Cường nói thêm.


