Cần phối hợp ba nhà để khơi thông nguồn lực khoa học – công nghệ

“Để phát triển khoa học công nghệ, doanh nghiệp và nhà khoa học cần chủ động tận dụng tổng thể các quyết sách của nhà nước bằng cách thúc đẩy hợp tác, tập trung vào các nhiệm vụ trọng tâm, thu hút nhân tài, và chủ động tham gia xây dựng chính sách” -  Đây là khuyến nghị của lãnh đạo Sở Khoa học và Công nghệ TPHCM, tại Hội nghị Đối thoại doanh nghiệp lĩnh vực khoa học công nghệ và Chính quyền Thành phố, do Trung tâm Xúc tiến Thương mại và Đầu tư Thành phố phối hợp với Sở Khoa học và Công nghệ thành phố tổ chức vừa qua.

Để phát triển khoa học công nghệ, doanh nghiệp và nhà khoa học cần chủ động tận dụng một cách tổng thể và có trọng tâm các quyết sách nhà nước đã định hướng. Cụ thể, cần tham gia mạnh mẽ vào hoạt động khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo, sử dụng các chính sách ưu đãi, và tích cực tham gia đóng góp ý kiến cho quá trình xây dựng chính sách.  Đối với doanh nghiệp, có thể tận dụng các cơ chế, chính sách ưu đãi, đặc biệt là ưu đãi về thuế, tài chính, tận dụng các gói hỗ trợ tín dụng trong và ngoài nước như, Quỹ phát triển khoa học công nghệ Thành phố Hồ Chí Minh. Đây là  kênh quan trọng nhất để doanh nghiệp khoa học công nghệ vay vốn với lãi suất ưu đãi, chỉ từ 3% đến 4%/năm, thậm chí có khi chỉ là 0 % - đối với một số dự án đặc biệt ưu tiên cho một số hoạt động. Một số hoạt được khuyến khích là, hoạt động đổi mới công nghệ, đổi mới thiết bị, hoạt động về cái ứng dụng kết quả nghiên cứu vào sản xuất, hoạt động thương mại hóa sản phẩm khoa học công nghệ mới. Cùng với đó, thành phố Hồ Chí Minh đã triển khai chương trình hỗ trợ lãi suất tại ngân hàng thương mại, giúp doanh nghiệp thương mại hóa sản phẩm, dịch vụ dành cho các dự án đổi mới sáng tạo hoặc doanh nghiệp tham gia các chương trình hỗ trợ chuyển đổi số.

 Nhiều chuyên gia cho rằng, trong giai đoạn hiện nay, doanh nghiệp cần đẩy mạnh việc hợp tác với viện nghiên cứu, trường đại học, hình thành liên kết ba nhà: nhà nước, nhà khoa học và nhà doanh nghiệp để đưa những nghiên cứu khoa học công nghệ phục vụ trực tiếp cho hoạt động sản xuất, kinh doanh, đáp ứng nhu cầu thực tiễn của doanh nghiệp. Doanh nghiệp nên đầu tư mạnh mẽ cho các hoạt động khoa học công nghệ của doanh nghiệp mình. Nhà khoa học có thể lấy doanh nghiệp để làm trung tâm, chuyển tư duy, từ nghiên cứu thuần túy sang những nghiên cứu ứng dụng, xuất phát từ nhu cầu sản xuất kinh doanh và có khả năng thương mại hóa cao. Nhà khoa học và nhà doanh nghiệp cần đặc biệt ưu tiên, tập trung nghiên cứu những lĩnh vực mà Nghị quyết số 57-NQ/TW, ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia đề ra, như nghiên cứu về AI, nghiên cứu về trí tuệ nhân tạo, internet vạn vật, công nghệ sinh học và năng lượng mới... Đối với vấn đề về chuyển giao công nghệ, doanh nghiệp có thể tích cực tìm kiếm những công nghệ mới rồi thực hiện mua bán, chuyển giao các bản quyền sáng chế từ các cơ sở nghiên cứu, để nhanh chóng thương mại hóa. Cần tận dụng cơ chế tự chủ đổi mới trong quản lý khoa học và lưu ý đăng ký sở hữu trí tuệ.

Ngoài ra, doanh nghiệp cũng có thể vận dụng Nghị định số 249/2025/NĐ-CP của Chính phủ về Quy định cơ chế, chính sách thu hút chuyên gia khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Nghị định có nhiều ưu đãi đặc biệt dành cho chuyên gia, bao gồm hỗ trợ về lương, thưởng, điều kiện làm việc, chăm sóc sức khỏe, giáo dục cho con cái, và thủ tục pháp lý. Nghị định 182/2024/NĐ-CP ngày 31/12/2024 quy định việc thành lập và sử dụng Quỹ Hỗ trợ đầu tư đã được Chính phủ ban hành với nhiều chính sách hỗ trợ đột phá được cộng đồng doanh nghiệp đánh giá cao và kỳ vọng vào các cơ chế chính sách hỗ trợ trong thời gian tới.

Đây chính là những cơ sở vững chắc giúp doanh nghiệp có thêm điểm tựa để chủ động, mạnh dạn đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, tạo động lực, tạo khí thế, xu thế mới, sức mạnh mới để đất nước vững bước tiến vào kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.