Tin tứcSự kiện thu hút đông đảo phóng viên, biên tập viên, chuyên gia công nghệ cùng hàng trăm sinh viên ngành báo chí – truyền thông từ các trường đại học trên địa bàn TPHCM.
Hội thảo là một trong những hoạt động thiết thực nhân dịp kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 – 21/6/2025) và 50 năm Ngày phát sóng đầu tiên của Đài Tiếng nói Nhân dân TPHCM.
Phát biểu khai mạc, ông Nguyễn Quốc Bình – Phó Giám đốc phụ trách Đài VOH – nhấn mạnh, AI đang tác động sâu rộng đến mọi lĩnh vực của đời sống xã hội, không loại trừ báo chí, truyền hình và phát thanh. “Hiện nay, thế giới chia làm hai nhóm người: một nhóm chưa tiếp cận AI và một nhóm đang sử dụng AI mỗi ngày. Công nghệ không chỉ hỗ trợ mà còn tác động đến thói quen, cách tiếp cận và tư duy tiếp nhận thông tin của con người”, ông Bình nói.
Ông Bình cho rằng ngành báo chí, phát thanh truyền thống dù muốn hay không cũng không thể đứng ngoài làn sóng AI đang lan rộng toàn cầu. Người làm báo hiện đại buộc phải học cách tiếp cận, làm chủ và vận dụng AI vào công việc, đồng thời vẫn phải giữ gìn chuẩn mực nghề báo, đạo đức và bản sắc nhân văn.
Các bài tham luận tại chương trình đều tập trung vào việc ứng dụng AI trong hoạt động báo chí, phát thanh và khả năng cá nhân hóa nội dung cho thính giả, độc giả.
Nhà báo Nguyễn Minh Phương trình bày tham luận về việc ứng dụng AI vào sản xuất nội dung phát thanh và website của đài. Ông cho biết AI đang giúp tối ưu quy trình sản xuất, chuyển đổi giọng nói, tóm tắt nội dung nhanh hơn nhưng vẫn phải có sự kiểm duyệt của biên tập viên nhằm bảo đảm tính chính xác và giá trị nhân văn.
Tiếp nối, biên tập viên Nguyễn Quốc Tuấn chia sẻ quá trình chuyển đổi của phát thanh VOH lên nền tảng số, phát triển ứng dụng nghe trực tuyến, podcast và mạng xã hội nhằm tiếp cận khán giả trẻ. Việc tích hợp AI vào các nền tảng này không chỉ giúp tăng tốc xử lý nội dung mà còn mở rộng khả năng tương tác.
Nhà báo Vũ Thị Thoại Diễm nhấn mạnh vai trò của AI trong phân tích dữ liệu thính giả để xây dựng nội dung phù hợp với nhu cầu từng nhóm công chúng, đồng thời đề xuất kế hoạch nâng cao tính tương tác trên các nền tảng số của VOH.
Không chỉ VOH, nhiều cơ quan báo chí lớn trong nước như VTV, HTV, Báo Nhân Dân, VnExpress, Thanh Niên Online… cũng đang sử dụng AI trong sản xuất nội dung, từ phát thanh, truyền hình, biên tập, đến tạo giọng đọc tự động và quản trị nội dung số . Ông Phạm Tấn Anh Vũ – Trưởng đại diện khu vực phía Nam, Công ty VAIS – cho biết hiện đã có khoảng 25% cơ quan báo chí tại Việt Nam ứng dụng AI vào các công đoạn như bóc băng, dịch nội dung, biên tập, kiểm duyệt, đề xuất chủ đề. Tuy nhiên, ông cũng lưu ý rằng việc ứng dụng hiện vẫn còn rời rạc và chưa đồng bộ hóa từ trên xuống .
ThS. Ngô Hữu Thống — Viện trưởng Viện Nghiên cứu Ứng dụng Công nghệ và Phát triển Nhân lực AiiOV, Chủ tịch DIGISO Group — nhận định: “AI không thể thay thế con người ở những giá trị sáng tạo, cảm xúc và khả năng kể chuyện chân thực. AI chỉ làm tốt vai trò trợ lý”.
Ông Thống cho biết người làm báo trẻ cần học cách kết hợp công nghệ vào công việc, để gia tăng hiệu suất và chất lượng, không nên sợ hãi hay kháng cự với sự phát triển công nghệ.
“Nhà báo bây giờ không thể chỉ là người viết tin. Họ phải là nhà sản xuất nội dung thực thụ (producer), có khả năng sáng tạo, nắm bắt xu hướng, tư duy phản biện và sử dụng AI như một trợ lý chứ không phải người thay thế. AI giỏi nhưng vô hồn. AI có thể viết tin, dịch bài nhưng không thể tạo ra một phóng sự điều tra lay động hay một bài bình luận truyền cảm hứng. Đó là đất diễn của những người làm báo thực thụ”, ông nói.
Nhà báo Nguyễn Công Vinh chia sẻ tại hội thảo về những thách thức thực tế trong sản xuất tin bài khi AI ngày càng phổ biến. Ông Vinh nêu ví dụ nhiều tòa soạn, đài phát thanh nước ngoài đã áp dụng AI trong biên tập tin nhanh, đọc bản tin thời sự, sản xuất video clip… Tuy nhiên, bài toán đặt ra là vấn đề kiểm chứng thông tin, tính khách quan và đạo đức nghề báo.
“Nếu AI lấy nguồn thông tin sai hoặc thông tin bị bóp méo, hậu quả sẽ rất lớn. Người làm báo buộc phải là người kiểm duyệt cuối cùng, là bộ lọc thông minh để đảm bảo nội dung chuẩn xác và nhân văn”, ông Vinh nói.
Phát thanh — dù bị đánh giá là loại hình truyền thông truyền thống có nguy cơ bị các nền tảng số lấn át — thực tế lại đang có bước chuyển mình mạnh mẽ nhờ công nghệ.
Tại VOH, một trong những điểm nhấn đáng chú ý là việc triển khai Voice AI – công nghệ chuyển văn bản thành giọng nói (TTS) và công nghệ nhận diện giọng nói thành văn bản (STT). Hệ thống Voice AI được áp dụng để hỗ trợ phát thanh viên trong sản xuất nội dung, đặc biệt là tin tức nhanh hoặc chương trình thu âm sẵn.
Nhà báo Công Vinh cho biết các ứng dụng AI đã và đang giúp tăng tốc quy trình sản xuất nội dung trên nhiều nền tảng như web, podcast, video clip, audio clip. Dù vậy, ông Vinh cho rằng hiện nay vẫn cần sự trau chuốt, hoàn thiện hơn nữa về mặt chất lượng và cá tính giọng đọc.
“Giọng đọc AI hiện tại đã khá mượt mà, nhưng chưa có cảm xúc như người thật. Một phát thanh viên nếu muốn tồn tại, phải có giọng đọc mang lại ảnh hưởng, chạm được cảm xúc người nghe”, ông Vinh chia sẻ.
Hội thảo kết thúc với phần tọa đàm sôi nổi giữa chuyên gia và sinh viên, xoay quanh các vấn đề về xu hướng phát triển báo chí số ứng dụng công nghệ AI.
Chương trình khép lại trong không khí cởi mở với thông điệp: báo chí, phát thanh phải chủ động tiếp cận và làm chủ AI, để công nghệ phục vụ con người và tiếp tục giữ vai trò dẫn dắt thông tin chính thống trong xã hội.
