Một nghiên cứu quy mô lớn, được công bố năm 2024 trên Tạp chí Y khoa Anh quốc (BMJ) đã đưa ra phát hiện đáng lo ngại, những người khỏe mạnh nếu bổ sung dầu cá thường xuyên có thể đối mặt với nguy cơ cao hơn về tim mạch, cụ thể: nguy cơ rung nhĩ (hay còn gọi rối loạn nhịp tim) tăng 13% và nguy cơ đột quỵ tăng 5%.
Đây là một nghiên cứu có giá trị bằng chứng cao và đã làm thay đổi quan điểm vốn phổ biến từ lâu rằng “bổ sung dầu cá luôn có lợi cho tim mạch”.
Người khỏe mạnh dùng dầu cá thường xuyên có thể làm tăng nguy cơ bệnh tim mạch
Bác sĩ Khâu Chính Hoằng, chuyên gia về giảm cân nổi tiếng người Đài Loan (Trung Quốc) cho biết, nếu không có vấn đề tim mạch, nhưng vẫn uống dầu cá đều đặn mỗi ngày, mọi người có biết chuyện gì sẽ xảy ra không? Từ trước đến nay, nhiều người vẫn tin rằng việc bổ sung dầu cá là có lợi cho sức khỏe. Dầu cá chứa omega-3 - một loại axit béo không bão hòa đa, vốn được biết đến với nhiều tác dụng sinh lý tích cực, như: giảm phản ứng viêm trong cơ thể, hỗ trợ tăng cường sức khỏe não bộ, thị giác, làn da, xương và tim mạch; giúp giảm mỡ máu, cholesterol và hạ huyết áp.
Tuy nhiên, một nghiên cứu y học từ Vương quốc Anh lại chỉ ra rằng: ở những người khỏe mạnh, không mắc bệnh tim mạch, việc bổ sung dầu cá quá mức, thường xuyên, kéo dài và không có chỉ định của bác sĩ có thể gây phản tác dụng, làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch thay vì phòng ngừa như mọi người vẫn nghĩ trước đây. Cụ thể, nghiên cứu cho thấy: nguy cơ rung nhĩ (một dạng rối loạn nhịp tim) tăng 13% và nguy cơ đột quỵ tăng 5%.
Bác sĩ Khâu Chính Hoằng lý giải, axit béo omega-3 trong dầu cá có thể ảnh hưởng đến nhịp tim và làm giảm khả năng đông máu. Ở người bình thường, điều này có thể làm tăng nguy cơ đột quỵ do xuất huyết não, thay vì mang lại lợi ích bảo vệ tim mạch như với bệnh nhân đã có nguy cơ tim mạch cao.
Bổ sung dầu cá có lợi cho bệnh nhân tim mạch
Bác sĩ Khâu Chính Hoằng cho biết, đối với những người đã được chẩn đoán mắc bệnh tim mạch, việc bổ sung dầu cá đều đặn lại mang đến tác dụng có lợi rõ rệt. Ở bệnh nhân tim mạch, việc duy trì sử dụng dầu cá thường xuyên có thể làm giảm khoảng 15% nguy cơ chuyển từ rung nhĩ thành bệnh tim nghiêm trọng hơn. Đồng thời, nguy cơ tử vong do suy tim cũng giảm gần 9%.
Điều này cho thấy, hiệu quả và mức độ an toàn của việc bổ sung dầu cá phụ thuộc vào tình trạng tim mạch nền của từng người và không nên sử dụng tùy tiện nếu không có chỉ định y tế rõ ràng của bác sĩ.
Bác sĩ Khâu Chính Hoằng nhấn mạnh, đây là nghiên cứu có giá trị chứng cứ cao và kết quả rất đáng để tham khảo, đặc biệt trong việc cân nhắc bổ sung dầu cá cho từng người cụ thể.
Người khỏe mạnh có cần thiết phải bổ sung dầu cá không?
Bác sĩ Khâu Chính Hoằng nhấn mạnh rằng, dựa trên kết luận của nghiên cứu, người có sức khỏe tim mạch bình thường không cần thiết phải uống dầu cá mỗi ngày. Trừ khi có bằng chứng rõ ràng cho thấy cơ thể đang thiếu hụt cần phải bổ sung, bằng không thì không nên tùy tiện sử dụng các loại thực phẩm chức năng này với mục đích phòng bệnh.
Đối với người đang mắc bệnh tim mạch, việc bổ sung dầu cá một cách có kiểm soát có thể mang lại lợi ích, tuy nhiên cũng cần cảnh giác với nguy cơ chảy máu tăng lên, do dầu cá có thể làm giảm khả năng đông máu nếu uống kéo dài và liều cao.
Nên bổ sung dầu cá từ thực phẩm tự nhiên
Bác sĩ Khâu Chính Hoằng khuyến nghị: nếu muốn bổ sung dầu cá, nên ưu tiên từ nguồn thực phẩm tự nhiên thay vì dùng viên uống dầu cá. Trong đó, nên tăng cường tiêu thụ các loại cá biển nhỏ sống ở tầng sâu, chẳng hạn như: cá thu Nhật, cá thu đao, cá hồi… những loại cá này giàu omega-3 nhưng ít bị nhiễm thủy ngân và kim loại nặng, nhờ nằm ở tầng dưới của chuỗi thức ăn biển.
Ngược lại, các loài cá biển lớn nằm ở đỉnh chuỗi thức ăn biển như cá kiếm (hay còn gọi là cá cờ), cá mập, cá ngừ đại dương thường có mức độ tích lũy thủy ngân cao, không nên ăn thường xuyên để tránh nguy cơ nhiễm độc kim loại nặng, đặc biệt ở phụ nữ mang thai, trẻ nhỏ và người có bệnh lý mãn tính không nên ăn nhiều các loại cá này.
